تشخیص زانوی پرانتزی یک موضوع مهم است زیرا عدم تشخیص به موقع این ناهنجاری و درمان دیر هنگام آن، علاوه بر عوارضی که بر ظاهر پاها دارد، مشکلاتی از قبیل بی ثباتی زانو و درد را به همراه خواهد داشت. با وجود این که ممکن است به کمک برخی علائم و نشانه ها، قادر به تشخیص زانوی پرانتزی باشید، اما جهت تشخیص دقیق آن، مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایشات تصویربرداری ضروری است. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا به طور کامل روش های تشخیص این عارضه و ضرورت انجام آن را شرح دهیم.
پای پرانتزی یک طرفه
اهمیت تشخیص به موقع پای پرانتزی
زانوی پرانتزی یا ژنوواروم که نوعی اختلال در مفصل زانو محسوب می شود، در کودکان زیر 2 سال، نرمال و طبیعی بوده، اما در صورتی که پس از این سن زانوها به حالت طبیعی باز نگردد و به موقع تشخیص داده نشود، عوارض متعددی را به همراه خواهد داشت. به همین جهت عدم تشخیص به موقع پای پرانتزی درکودکان، سبب تحلیل تدریجی زانو، بی ثباتی زانو و درد و ظاهر نامتعارفی در پاها می شود و گاها در صورت شدت یافتن آن ها، وضعیت زانوها ثابت شده و غیر قابل بازگشت خواهند شد. اما در صورتی که این عارضه به موقع تشخیص داده شود، می توان به کمک روش های درمانی از قبیل حرکات ورزشی و فیزیوتراپی از پیشرفت آن ها جلوگیری نمود.
به طور کلی دلایل اهمیت تشخیص به موقع پای پرانتزی عبارتند از:
- کاهش انعطاف پذیری دستگاه اسکلتی بدن به دلیل افزایش سن، سبب درمان طولانی تر و سخت تر این بیماری خواهد شد.
- درمان دیر هنگام این عارضه تاثیر منفی بر ساختار زانوها و پاها خواهد گذاشت.
- از آن جایی که شدت درجه پای پرانتزی در هر فرد از خفیف تا شدید متغیر است، درمان دیر هنگام آن، پرانتزی بودن پاها را شدیدتر خواهد کرد.
بنابراین در صورتی که نسبت به وجود پای پرانتزی در فرزندانتان شک دارید، این مسئله را امری مهم تلقی کرده و به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید: جراحی پای پرانتزی
روش های تشخیص زانوی پرانتزی
به طور طبیعی زانوها به هنگام ایستادن و چسباندن قوزک پاها به یکدیگر، در زاویه 5-7 درجه قرار دارند، این در حالی است که افزایش درجه انحراف زانو رو به داخل، نشان دهنده زانو پرانتزی خواهد بود.
به جهت تشخیص این عارضه، روی کمر دراز کشیده و هر دو پا را به گونه ای کنار هم قرار دهید تا قادر به اندازه گیری فاصله دو کندیل داخل ران باشید. البته تنها زمانی می توانید از این روش کمک بگیرید که تغییر شکل زانوها زیاد و شدید باشند، در غیر این صورت تشخیص زانوی پرانتزی دشوار خواهد بود. علاوه بر این روش، می توانید بایستید و قوزک پاها را به یکدیگر بچسبانید به گونه ای که کشکک زانوها رو به جلو باشند، سپس از فردی دیگر بخواهید که فاصله میان دو زانوی شما را اندازه گیری کند. در طی این روش فاصله میان دو زانو و کمانی بودن بین دو زانو، نشان از عارضه زانوی پرانتزی دارد.
روش های ذکر شده، روش تشخیص این ناهنجاری توسط خود و در خانه بود، اما جهت تشخیص دقیق آن باید به پزشک مراجعه نمایید تا پزشک یکی از روش های ذکر شده در زیر را به کار گیرد.
بیشتر بخوانید: درمان پای پرانتزی در کودکان
بررسی وضعیت زانو و پاها
پزشک متخصص ارتوپد یا فوق تخصص زانو، وضعیت پای بیمار را به هنگام راه رفتن بررسی کرده تا از وجود یا عدم وجود فشار جانبی پا آگاه شود. همچنین پزشک با معاینه جسمانی زانو در تمام زوایا، چرخاندن زانو و معاینه کل ستون فقرات و لگن، به بررسی وضعیت و وجود این ناهنجاری در پای بیمار می پردازد و در صورتی که مشکوک به وجود زانوی پرانتزی باشد، سایر روش های تشخیص را تجویز خواهد کرد.
استفاده از تکنولوژی های جدید تصویربرداری
ام آر آی، سی تی اسکن و تصویربرداری اشعه ایکس از رایج ترین روش هایی هستند که به تشخیص پای پرانتزی کمک خواهند کرد. تشخیص ناهنجاری در استخوان درشت نی و استخوان ران و تعیین اندازه ناحیه پای پرانتزی، به کمک اشعه ایکس امکان پذیر است. در صورتی که وضعیت پای بیماری حاد و نگران کننده باشد، می توان از ام آر آی و سی تی اسکن کمک گرفت.
تشخیص به کمک آزمایش
گاهی اوقات پزشک علت بروز پای پرانتزی را وجود برخی از بیماری ها می داند که در این صورت انجام یکسری از آزمایشات ضرورت می یابد. از رایج ترین این آزمایش ها، می توان به آزمایش خون، آزمایش ژنتیک، آزمایش تراکم سنجی استخوان و آزمایش ادرار اشاره نمود.
سوالات متداول
از آن جایی که در سنین نوزادی تا 3 سالگی استخوان ها در حال رشد هستند، درمان آن ها راحت تر و سریع تر خواهد بود. به همین جهت سعی کنید در سن 2 الی 3 سالگی جهت تشخیص پای پرانتزی به پزشک مراجعه نمایید.
از بارزترین نشانه پای پرانتزی، خم شدن ساق پا در زیر زانو خواهد بود که با افزایش سن، این ناهنجاری با درد همراه است. بنابراین در صورت مشاهده این موارد، جهت تشخیص زانوی پرانتزی به پزشک مراجعه کنید.
در طی روش تصویر برداری، درجه و محل دقیق ضایعه مشخص شده و ناهنجاری های استخوانی پاها و زانو تشخیص داده خواهد شد.
نتیجه گیری
زانوی پرانتزی که معمولا در سنین کودکی بروز می کند، باید به موقع تشخیص و درمان شود تا از بروز عوارض بیشتر و تشدید این عارضه جلوگیری شود، زیرا با تشخیص دیرهنگام این عارضه و افزایش سن، بدن انعطاف پذیری خود را از دست داده و درمان آن سخت خواهد شد. بنابراین به کمک روش های تشخیص زانوی پرانتزی، نظیر آزمایش و تصاویر رادیوگرافی به تشخیص زود هنگام پای پرانتزی کمک نمایید.