مراقبت‌های بعد از جراحی پای پرانتزی یکی از مهم‌ترین مراحل پس از جراحی استئوتومی زانو است. انجام این مراقبت‌ها برای کاهش عوارض جراحی، کوتاه‌تر کردن دوره نقاهت و تسریع بهبودی ضروری است. اطلاع داشتن از تمامی مراقبت‌های لازم پس از جراحی استئوتومی زانو و توجه و رعایت دقیق آنها به شما کمک خواهد کرد تا در مدت زمان کوتاه‌تری به فعالیت روزمره خود بازگردید و کیفیت بالایی را در زندگی خود تجربه کنید. اگر شما هم به تازگی جراحی استئوتومی زانو انجام دادید یا می‌خواهید این جراحی را انجام دهید توصیه می‌کنیم که تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مراقبت های بعد از جراحی پای پرانتزی در یک نگاه
| 🔢 مرحله / نوع مراقبت | 🩺 اقدام مورد نیاز | 📋 توضیحات کوتاه |
|---|---|---|
| 1. استراحت اولیه | استراحت کامل در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول | از انجام هرگونه فعالیت شدید و ایستادن طولانی پرهیز شود تا از فشار به پا جلوگیری گردد. |
| 2. بالا نگه داشتن پا | قرار دادن پا روی بالش در زمان استراحت | به کاهش تورم و بهبود جریان خون در ناحیه عمل‌شده کمک می‌کند. |
| 3. کنترل درد و تورم | استفاده از داروهای تجویز شده و کمپرس سرد | داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید؛ کمپرس یخ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول مؤثر است. |
| 4. مراقبت از بخیه‌ها | تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی | از تماس مستقیم آب آلوده با زخم پرهیز شود و در صورت ترشح یا قرمزی به پزشک اطلاع دهید. |
| 5. استفاده از آتل یا محافظ | پوشیدن آتل طبق دستور پزشک | آتل باعث ثبات استخوان‌ها و جلوگیری از حرکت غیرضروری در پا می‌شود. |
| 6. تغذیه مناسب | مصرف غذاهای سرشار از پروتئین و ویتامین C | این مواد در ترمیم بافت‌ها و تسریع روند بهبودی نقش دارند. |
| 7. فیزیوتراپی | شروع جلسات پس از تأیید پزشک | تمرینات فیزیوتراپی به بازیابی حرکت، تعادل و قدرت عضلات کمک می‌کند. |
| 8. پیگیری پزشکی منظم | ویزیت دوره‌ای در هفته‌های اول و ماه‌های بعد | برای بررسی روند جوش‌خوردن استخوان‌ها و تشخیص زودهنگام عوارض احتمالی ضروری است. |
| 9. جلوگیری از عفونت | رعایت بهداشت زخم و عدم دست‌کاری بخیه‌ها | استفاده از آنتی‌بیوتیک در صورت تجویز و بررسی علائم عفونت مانند تب یا ورم. |
| 10. بازگشت تدریجی به فعالیت‌ها | آغاز آرام فعالیت‌های روزمره پس از چند هفته | از حرکات سنگین و ورزش تا زمان بهبودی کامل خودداری کنید. |
| 11. استفاده از عصا یا واکر | در مراحل ابتدایی راه رفتن | کمک به تعادل و کاهش فشار روی پای جراحی‌شده. |
| 12. خواب و استراحت کافی | خوابیدن با پای بالا و بدون فشار | خواب کافی باعث تسریع در روند ترمیم و بهبود عضلات می‌شود. |
اهمیت رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی پای پرانتزی
مراقبت‌های لازم پس از جراحی پای پرانتری باعث جوش خوردن صحیح و کامل استخوان می‌شود و دوره بهبودی را کوتاه‌تر می‌کند. تمامی این مراقبت‌ها منجر به آسان‌تر گذشتن دوران بهبودی بعد از جراحی پای پرانتزی و کاهش احتمال خونریزی و تورم می‌شود. خطرات ناشی از بروز عفونت در ناحیه جراحی با رعایت اصول مراقبتی قابل کنترل است.
یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل انجام صحیح مراقبت‌های بعد از جراحی استئوتومی زانو، کاهش درد و ناراحتی پس از جراحی است. این مراقبت‌ها به بازگشت عملکرد طبیعی پا کمک بسیار زیادی می‌کند و باعث تقویت عضلات و حفاظت از محل جراحی می‌شود.
مراقبت‌های مهم بعد از جراحی پاهای پرانتزی
مراقبت‌های بعد از جراحی پای پرانتزی شامل دسته‌ای از اقدامات مراقبتی و محدودیت‌های حرکتی است که باعث بهبودی سریع‌تر بیمار می‌شود. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
1. استراحت و کاهش فعالیت بدنی
پس از جراحی پای پرانتزی، استراحت یکی از عوامل مهم برای بهبودی است. برای چند روز اول باید از انجام فعالیت‌های شدید مانند ورزش، دویدن یا راه رفتن زیاد خودداری کنید. استراحت به بدن فرصت می‌دهد تا به‌درستی بهبود یابد و روند ترمیم استخوان‌ها و بافت‌ها سرعت بگیرد.
2. استفاده از آتل و محافظ
در دوران بهبودی، پزشک ممکن است از آتل یا محافظ برای ناحیه عمل‌شده استفاده کند. این ابزارها از حرکت بیش از حد و آسیب به ناحیه جراحی جلوگیری می‌کنند و کمک می‌کنند تا استخوان‌ها و مفاصل به‌درستی جوش بخورند. به همین دلیل، رعایت دستورالعمل‌های پزشک در استفاده از این وسایل ضروری است.
3. مدیریت درد و تورم
مدیریت درد و تورم یکی از بخش‌های حیاتی در مراقبت بعد از جراحی است. پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش درد و التهاب تجویز کند. استفاده از کمپرس سرد یا یخ درمانی در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از جراحی می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.
بعد از جراحی برخی مسکن‌ها برای کنترل این درد توسط پزشک تجویز می‌شوند. پس از ترخیص لازم است بیمار به صورت مرتب تمامی داروهای تجویز شده را مصرف نماید. توجه به مصرف داروها موجب آرام شدن درد بیمار می‌شود. در صورت عدم کنترل درد به وسیله مسکن‌های تجویز شده، لازم است با پزشک مشورت کنید.
4. فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی
بعد از چند هفته از جراحی، شروع فیزیوتراپی و انجام تمرینات کششی و تقویتی برای تقویت عضلات اطراف زانو و پای پرانتزی ضروری است. فیزیوتراپی کمک می‌کند تا دامنه حرکتی پا بهبود یابد و از بروز مشکلات حرکتی در آینده جلوگیری شود.
5. مراقبت از بخیه‌ها و جلوگیری از عفونت
رعایت بهداشت محل جراحی و مراقبت از بخیه‌ها برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. باید به طور منظم محل جراحی را تمیز و خشک نگه‌داشت و از دست‌کاری محل جراحی خودداری کرد. اگر نشانه‌هایی از عفونت مانند قرمزی، ورم یا ترشح چرک مشاهده کردید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
6. پیگیری‌های منظم پزشکی
بعد از جراحی پای پرانتزی، پیگیری‌های منظم با پزشک جراح برای اطمینان از روند بهبودی و بررسی هرگونه مشکل ضروری است. این ملاقات‌ها معمولا پس از ۱ هفته، ۴ هفته و ۳ ماه انجام می‌شود تا وضعیت بهبودی بررسی و در صورت نیاز درمان‌های تکمیلی صورت گیرد.
7. بازگشت به فعالیت‌های روزمره
پس از گذشت چند ماه از جراحی، فرد می‌تواند به‌تدریج به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. البته باید از انجام ورزش‌های سنگین و فعالیت‌های پرخطر تا زمانی که پزشک اجازه دهد خودداری کرد تا از بروز آسیب‌های مجدد جلوگیری شود.
این مراقبت‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا از جراحی پای پرانتزی نتیجه مطلوبی بگیرید و فرایند بهبودی به بهترین شکل پیش برود.
بیشتر بخوانید: زانوی پرانتزی در کودکان
ویدئوی جراحی پای پرانتزی که توسط دکتر زرگرباشی انجام شده است را مشاهده کنید:
پای پرانتزی یک طرفه
جهت مشاوره با دکتر رامین حاج زرگرباشی فرم زیر را تکمیل کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
در ادامه به برخی دیگر از مراقبت‌ها اشاره کرده‌ایم:
8. مدت زمان بستری در بیمارستان پس از جراحی استئوتومی زانو
جراحی استئوتومی زانو یک جراحی پیچیده است که حدود 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد. این جراحی در بیشتر موارد با بیهوشی عمومی و در برخی موارد با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. مدت زمان بستری در بیمارستان پس از جراحی استئوتومی زانو بر اساس وضعیت عمومی بیمار متغیر است.
بعد از بررسی وضعیت عمومی بیمار، ممکن است همان روز از بیمارستان مرخص شود. برخی از بیماران یک یا چند شب در بیمارستان بستری می‌شوند. در حالت کلی لازم است بیمار برای از بین رفتن اثر بیهوشی و دریافت مرتب آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی یک روز در بیمارستان بماند.
بیشتر بخوانید: اصلاح زانوی پرانتزی بدون جراحی
9. تغذیه بعد از جراحی پای پرانتزی
توجه به تغذیه بعد از جراحی پای پرانتزی بسیار مهم است. داشتن رژیم غذایی صحیح و سرشار از فیبر باعث تقویت عضلات پا می‌شود و به بهبود سریع‌تر فرد کمک می‌کند. تقویت سیستم ایمنی بدن از خطرات بروز عفونت در محل جراحی پیشگیری می‌کند و فرآیند التیام را تسریع می‌بخشد.
رژیم غذایی مغذی حاوی آنتی اکسیدان به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی عمل می‌کند و باعث کنترل التهاب و کاهش درد می‌گردد. ویتامین D و کلسیم به تقویت عضلات پا کمک می‌کند و باعث تسریع جوش خوردن استخوان زانو می‌شود. پروتئین و کلسیم هم کمک بسیار زیادی به تقویت عضلات پا و کوتاه‌تر شدن دوره بهبودی خواهد کرد.
در حالت کلی داشتن یک رژیم غذایی غنی سرشار از فسفر، کلسیم، آهن و ویتامین D و C بسیار مهم است. با در نظر گرفتن موارد فوق، بهتر است پیش از مصرف هرگونه مواد غذایی با پزشک خود مشورت کنید و از دستورالعمل‌های او تبعیت کنید.
10. بازگشت به فعالیت پس از جراحی پای پرانتزی
انجام فعالیت‌های روزمره پس از جراحی یکی از دغدغه‌های بیشتر افراد است. این مورد نیز جای نگرانی ندارد؛ زیرا بیمار از روز بعد از جراحی می‌تواند با عصا و واکر راه برود. در صورت انجام صحیح مراقبت‌های بعد از جراحی پای پرانتزی بعد از 1 ماه می‌توانید به زندگی عادی و محل کارتان باز گردید. این جراحی هیچ محدودیتی برای فعالیت فیزیکی بیمار در دوران نقاهت نخواهد داشت.
نکته مهمی که در روزهای پس از جراحی وجود دارد، توجه به عدم اعمال فشار بر پاها است. بعد از گذشت 3 ماه امکان انجام ورزش‌های سبک و پیاده‌روی وجود دارد. برای انجام ورزش‌های حرفه‌ای لازم است 9 ماه صبر کنید. بهتر است پیش از بازگشت به فعالیت پس از جراحی پای پرانتزی با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است بر اساس شرایط فیزیکی و روند بهبود و جوش خوردن استخوان نیاز به استراحت بیشتری داشته باشید.
زمان بهبودی بعد از جراحی پای پرانتزی
زمان بهبودی بعد از جراحی پای پرانتزی به عواملی مانند نوع جراحی، وضعیت عمومی سلامت بیمار و رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی بستگی دارد. به طور کلی، بهبودی کامل ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در ادامه، به مراحل مختلف بهبودی اشاره می‌کنیم:
مرحله اولیه (۱-۲ هفته اول)
در این مدت، بیمار باید به‌طور کامل استراحت کند و از فعالیت‌های سنگین خودداری کند. در این زمان ممکن است بیمار نیاز به استفاده از آتل یا محافظ داشته باشد. برای کاهش تورم و درد، داروهای مسکن تجویز می‌شود و یخ درمانی می‌تواند مفید باشد. بیمار باید به‌طور منظم تحت نظارت پزشک باشد تا از بروز هرگونه عفونت یا عوارض جلوگیری شود.
مرحله میان‌مدت (۳-۶ هفته)
در این مدت، درد و تورم کاهش می‌یابد و بیمار می‌تواند به تدریج فعالیت‌های روزمره سبک‌تر خود را از سر بگیرد. فیزیوتراپی در این دوره آغاز می‌شود تا قدرت عضلات تقویت شده و حرکات طبیعی‌تر شوند. ممکن است بیمار بتواند کم‌کم راه رفتن را آغاز کند اما باید از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های شدید اجتناب کند.
مرحله پایانی (۶ هفته تا ۶ ماه)
در این دوره، بیشتر بیماران قادر به بازگشت به فعالیت‌های روزمره خواهند بود، اما همچنان باید مراقب فشار یا ضربه به ناحیه جراحی باشند. فیزیوتراپی ادامه می‌یابد و فرد می‌تواند تمرینات ورزشی سبک را انجام دهد. در این مرحله، بیمار به طور کلی می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد اما نباید فعالیت‌های شدید ورزشی را تا زمانی که پزشک اجازه دهد، آغاز کند.
بهبودی کامل (۶ ماه تا ۱ سال)
بهبودی کامل و بازگشت به تمامی فعالیت‌های ورزشی و جسمی معمولاً در این دوره اتفاق می‌افتد. ساختار استخوان و مفاصل به‌طور کامل جوش خورده و از نظر حرکتی بیمار باید احساس راحتی کند. برخی از بیماران ممکن است در این مدت نیاز به جلسات فیزیوتراپی تکمیلی داشته باشند.
نکته مهم: زمان دقیق بهبودی ممکن است با توجه به نوع جراحی، سن بیمار، وضعیت عمومی سلامت و رعایت دستورات پزشک تغییر کند. بنابراین، پیگیری‌های منظم پزشکی برای ارزیابی وضعیت بهبودی ضروری است.
ممنوعیت‌های بعد از جراحی پای پرانتزی
در نظر گرفتن برخی ممنوعیت‌ها بعد از جراحی پای پرانتزی برای پیشروی مطلوب روند بهبودی ضروری است. یکی از مهم‌ترین موارد عدم اعمال فشار بر روی زانوها پس از جراحی است. دومین مورد امتناع از استحمام با آب گرم است. این کار باعث افزایش تورم و التهاب در محل جراحی می‌شود. همچنین برای جلوگیری از عفونت، محل زخم جراحی نباید در معرض رطوبت و آب قرار گیرد.
توجه داشته باشید که پاهای خود را آویزان نگه ندارید زیرا این مورد باعث بروز کبودی می‌شود. مصرف سیگار و الکل و داشتن رژیم غذایی نادرست روند بهبود و التیام زخم را بسیار کندتر می‌کند و خطر بروز عفونت را تشدید می‌کند. در نظر داشتن این ممنوعیت‌ها به شما کمک خواهد کرد تا روند بهبودی پس از جراحی را به خوبی طی کنید.
سوالات متداول
دوره نقاهت پس از جراحی زانوی پرانتزی بسته به روند بهبودی، وضعیت عمومی بیمار و تشخیص پزشک در بیماران متفاوت است. معمولا بیماران 2 الی 4 هفته می‌توانند زندگی عادی خود را با فعالیت‌های سبک از سر بگیرند. بهبودی بیماران معمولا 2 الی 3 ماه طول می‌کشد.
یکی از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از جراحی پای پرانتزی انجام صحیح و به موقع فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی در بازتوانی حرکت پا بسیار موثر است و بهتر است یک هفته بعد از جراحی به شکل اصولی و تحت نظر پزشک و فیزیوتراپیست آغاز شود.
بهتر است تا 3 روز پس از جراحی از استحمام خودداری کنید. 3 روز پس از جراحی نیز در زمان حمام کردن لازم است بخیه‌های خود را بپوشانید تا در معرض رطوبت و خیس شدن قرار نگیرند.
نتیجه گیری
تمامی مراقبت‌های لازم پس از جراحی زانوی پرانتزی باعث تسریع بهبودی و کاهش هرگونه عوارض احتمالی می‌شود. اغلب مراقبت‌های ذکر شده در زمینه اعمال محدودیت‌های حرکتی، مراقبت از زخم، تغذیه و استفاده از ابزار طبی نظیر واکر، بریس، زانو بند مخصوص و … است. برای دستیابی به نتیجه ایده‌آل بهتر است پیش از انجام جراحی با پزشک خود در رابطه با مراقبت‌های لازم پس از جراحی مشورت کنید.