بورسیت زانو زمانی ایجاد می‌شود که کیسه بورس جلوی کشکک زانو، دچار التهاب شود و علائم آزاردهنده‌ای را ایجاد کند. با وجود اینکه این عارضه بسیار شایع است؛ اما در بسیاری از موارد، می‌توان تنها با کمی استراحت آن را درمان کرد. در حقیقت بورسیت همان التهاب بورس یا کیسه نازک و پر از مایع نزدیک مفصل است که در اثر تحریک، اصطکاک، ضربه و فشار شدیدی که به زانو وارد می‌شود، بروز پیدا می‌کند و با گرما، قرمزی و تورم مفصل همراه است.
بورسیت زانو چیست؟
بورسیت زانو همان التهاب کیسه نازک، کوچک و پر از مایع بورس است که در کشکک زانو قرار دارد. زمانی که مفصل زانو با تحریک، عفونت، ضربه و فشار مواجه می‌شود، کیسه بورس زانو، مایع سینوویال بیشتری را ایجاد می‌کند که تورم زانو را در پی دارد.
همچنین این مایع تجمع یافته، دیگر بخش‌های مفصل را نیز تحت فشار قرار می‌دهد و باعث درد و ناراحتی مفصل می‌شود. توجه داشته باشید که کیسه بورس تحریک شده، تا چندین برابر یک کیسه بورس عادی مایع سینوویال تولید می‌کند و به همین نسبت، باعث اشغال فضای بیشتری می‌شود.
بیشتر بخوانید: زانوی پرانتزی در کودکان
علائم بورسیت زانو
علائم بورسیت زانو با توجه به نوع و شدت التهاب متفاوت است. اما به طور کلی سه علامت مهم وجود دارد که در تشخیص این مشکل، می‌توان به آن‌ها توجه نمود. از جمله:
- تورم جلوی زانو؛ تورم کیسه بورس زانو تقریبا در تمامی موارد ابتلا به بورسیت زانو، قابل مشاهده است. تورم این کیسه سبب تورم کاملا مشهود زانو می‌شود و برجستگی آن در سطح پوست کاملا واضح است.
- کاهش محدوده حرکتی؛ در موارد خفیف و متوسط بورسیت زانو، کمتر شاهد این نشانه خواهیم بود؛ اما در موارد شدید ابتلا، به‌دلیل التهاب ایجاد شده، دامنه حرکتی فرد بسیار محدود می‌شود.
- درد و حساسیت نسبت‌به لمس و فشار؛ برخی افراد تنها هنگام خم کردن زانو، و برخی دیگر حتی در هنگام استراحت و سکون زانو نیز، درد شدیدی را احساس می‌کنند و همچنین نسبت‌به هرگونه لمس و فشاری، حساسیت غیرطبیعی از خود نشان می‌دهند. این مورد نیز یکی دیگر از علائم مهم بورسیت زانو است.
علل بورسیت زانو
در برخی شرایط ممکن است کیسه بورس زانو دچار التهاب شود و بورسیت زانو را در پی داشته باشد. از جمله این شرایط عبارتند از:
- نشستن برروی زانو به صورت مکرر؛ فشاری که در هنگام نشستن مکرر بر روی زانو به این مفصل وارد می‌شود، مهمترین عاملی است که بورسیت یا التهاب بورس زانو را در پی دارد.
- وارد آمدن ضربه و فشار به زانو؛ در هنگام زمین خوردن و یا در شرایطی مانند آن، فشاری به زانو وارد می‌شود که می‌تواند بورسیت زانو را در پی داشته باشد.
- مشکلاتی از جمله آرتروز روماتیسمی و یا نقرس، خود از عواملی هستند که التهاب مفصل یا بورسیت زانو را موجب می‌شوند. البته توجه داشته باشید که این علت چندان رایج نیست و به ندرت ایجاد می‌شود.
- عفونت باکتریایی ناشی از خراشیدگی یا نیش حشرات؛ چنانچه در قسمت زانو، خراشیدگی یا برشی ایجاد شده، و یا محل نیش حشرات، دچار عفونت شود، نوع نه چندان رایجی از بورسیت زانو بروز پیدا می‌کند. البته دقت کنید که بورسیت عفونی زانو نیازمند رسیدگی سریع است و در صورت ابتلا به آن، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن، با پزشک متخصص ارتباط بگیرید.
بیشتر بخوانید: بیماری کین باخ
تشخیص بورسیت زانو
وقتی فردی با علائم بورسیت زانو به پزشک مراجعه می‌کند، ایشان علائم بالینی فرد را مدنظر قرار می‌دهد و در رابطه با زمان شروع درد، التهاب و تورم، از بیمار سوالاتی می‌پرسد. این اولین گام برای تشخیص بورسیت زانو است که در آن، پزشک متخصص احتمال ابتلا به تاندونیت و آرتریت را بررسی و رد می‌کند.
در مرحله تشخیص بورسیت، روش‌های تصویربرداری پزشکی اشعه ایکس، MRI، و سونوگرافی نیز کاربرد دارند که داده‌های مهمی را در اختیار پزشک قرار می‌دهند. همچنین برای تشخیص این مشکل، روشی به نام آسپیراسیون بورس، مورد استفاده قرار می‌گیرد که با استفاده از سوزن و سرنگ، بخشی از مایع کیسه بورس زانو را مورد آزمایش قرار می‌دهد. افزون بر این اگر احتمال ابتلا به بورسیت سپتیک زانو باشد، نتایج آزمایشگاهی برای بررسی عفونت، نقش به‌سزایی خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: دررفتگی لگن در کودکان
درمان بورسیت زانو
بسته به اینکه بورس زانو ملتهب یا عفونی باشد، روند درمان آن متفاوت است. بورس زانوی عفونی، باید از طریق آنتی بیوتیک‌ها، به سرعت درمان شود؛ اما التهاب بورس زانو در اغلب موارد، تنها با کمی استراحت، بهبود می‌یابد. همچنین استفاده از یخ، بالا نگه داشتن پا، استفاده از داروهای ضد التهابی همچون ناپروکسن و ایبوپروفن، و تزریق کورتیکواستروئید از دیگر راهکارهایی است که به بهبود بورسیت زانو کمک می‌کنند.
سوالات متداول
ریسک ابتلا به بورسیت زانو در چه افرادی بیشتر است؟
تقریباً تمامی افراد با ریسک ابتلا به بورسیت زانو مواجه هستند. اما در این میان، بورسیت زانو در مردان ۴۰ تا ۶۰ سال رایج‌تر است. همچنین کودکان، بیشتر به التهاب عفونی بورس کشکک زانو مبتلا می‌شوند.
چگونه می‌توان از بورسیت زانو پیشگیری کرد؟
با استفاده از زانوبند، پیشگیری از ابتلا به عفونت، و استفاده از کمپرس سرد، برای بهبود وضعیت زانو پس از یک ورزش سخت و طولانی، می‌توان از التهاب بورس کشکک زانو جلوگیری نمود.
چقدر زمان لازم است تا بورسیت زانو بهبود پیدا کند؟
به طور معمول، ۲ تا ۳ هفته زمان نیاز است تا بورسیت خفیف زانو بهبود پیدا کند. اما چنانچه پس از سپری کردن این مدت زمان، بهبودی حاصل نشد، لازم است به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا ایشان با به‌کارگیری روش‌های کارآمد، این مشکل را برطرف نماید.
نتیجه گیری
در طول این مطلب به طور جامع و کاربردی، با علل، علائم و راهکارهای تشخیص و درمان بورسیت زانو آشنا شدیم و دانستیم که بورسیت زانو همان التهاب کیسه بورس جلوی کشکک است که با داغی، تورم و درد و ناراحتی مفصل زانو، جلوه پیدا می‌کند. چنانچه یک یا چند مورد از علائم بورسیت زانو را تجربه می‌کنید، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به یک پزشک حاذق و با تجربه مراجعه نمایید و مراحل تشخیص و درمان این مشکل را پیگیری کنید.