افتادگی مچ پا در کودکان یا دراپ فوت در کودکان یکی از اختلالاتی است که در آن کودک قادر به بلند کردن قسمت جلویی پای خود نبوده و هنگام راه رفتن مجبور است پای خود را روی زمین بکشد. این عارضه به دلایل گوناگونی همچون اختلالات عصبی-عضلانی و آسیب‌های عصبی، نخاعی و مغزی اتفاق می‌افتد. افتادگی مچ پا در کودکان می‌تواند به طور مستقیم روی تحرک و فعالیت های روزمره فرزندان شما تاثیر بگذارد و شرکت در فعالیت‌های بدنی، بالا رفتن از پله‌ها و راه رفتن را برایشان دشوار کند. به همین دلیل در این مقاله به طور جامع توضیحات مفیدی در این زمینه می پردازیم. با ما همراه باشید
ویدئوی درمان افتادگی مچ پا یا دراپ فوت کودک که توسط دکتر رامین حاج زرگرباشی انجام شده است را مشاهده کنید:
درمان افتادگی پا در هنگام راه رفتن
برای مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید از دکتر رامین حاج زرگرباشی نوبت آنلاین بگیرید.
علائم افتادگی مچ پا در کودکان
اولین و مهمترین علائم هشداردهنده این اختلال ناتوانی در بلند نمودن بخش جلویی پا است که مشکلات زیادی را هنگام راه رفتن ایجاد می‌کند. بسیاری از کودکان مبتلا به افتادگی مچ پا سعی دارند که به کمک زانوها، پایشان را از روی زمین بلند کنند و یا این که پای خود را روی زمین می‌کشند. علائم افتادگی مچ پا در اطفال شامل موارد زیر می‌شود.
- ساییدن یا کشیدن انگشتان پا روی زمین هنگام راه رفتن
- از بین رفتن حس در قسمت بالایی پا
- بی‌حسی در قسمت ساق پا
- خم شدن انگشتان پا
- احساس ضعف در مچ پا، ساق پا و پنجه پا
بیشتر بخوانید: صافی کف پا در کودکان
علل افتادگی مچ پا در کودکان
مهمترین دلایل افتادگی مچ پا در میان کودکان شامل موارد زیر می‌شود.
آسیب رسیدن به عصب
یکی از رایج‌ترین دلایل این اختلال فشرده شدن عصبی در پا است که وظیفه کنترل عضلات مربوط به بلند نمودن پا را بر عهده دارد. نام این عصب پرونئال است که جزو شاخه‌های عصب سیاتیک به شمار می‌رود و امتداد آن از قسمت پشت زانو تا جلوی ساق پا است. اگر آسیب جدی به زانو وارد شود ممکن است این عصب فشرده گردد به علاوه احتمال این که هنگام جراحی تعویض مفصل زانو یا ران به این عصب آسیب وارد شود وجود دارد. بنابراین وارد شدن هر گونه آسیب این عصب موجب افتادگی مچ پا خواهد شد.
فشرده شدن عصب در قسمت ستون فقرات و همچنین آسیب رسیدن به ریشه عصبی نیز می‌تواند موجب افتادگی مچ پای کودکان شما شود. در کودکان مبتلا به دیابت، احتمال ابتلا به اختلالات عصبی که با این عارضه همراه است بیشتر خواهد بود. از جمله عواملی که موجب آسیب به اعصاب و در نهایت افتادگی پای کودکان می‌شود عبارتند از:
- دیابت
- صدمات ورزشی
- فتق دیسک کمر
- جراحی تعویض مفصل زانو یا ران
- شکستگی زانو یا مچ پا
- گچ گرفتن پا برای مدت طولانی
- چمباتمه زدن یا نشستن روی زمین برای مدت طولانی
بیشتر بخوانید: بیماری پروانه ای
اختلالات عضلانی یا عصبی
دیستروفی عضلانی یک بیماری ارثی است که موجب ضعف پیشرونده عضلات شده و ممکن است سبب افتادگی مچ پا در کودکان شود. این اختلالات عبارتند از:
- فلج اطفال
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
اختلالات مغز و نخاع
یکی دیگر از عواملی که سبب بروز این عارضه می‌شود اختلالاتی است که مغز و نخاع بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سبب افتادگی پای فرزندان شما می‌گردد. این اختلالات شامل موارد زیر می‌گردد.
- سکته
- فلج مغزی
- مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس
- بیماری شارکو ماری توث
بیشتر بخوانید: تاثیر زانوی پرانتزی بر قد
تشخیص افتادگی مچ پا در کودکان
معمولا پزشکان می‌توانند افتادگی مچ پا را با یک معاینه فیزیکی ساده تشخیص بدهند. پزشک متخصص ارتوپد از فرزند شما می‌خواهد که راه برود تا میزان ضعف عضلات پای او را بررسی کند، به علاوه پزشک وجود حس در انگشتان پا، بالای پا و ساق پا را نیز آزمایش می‌کند. علاوه بر معاینات پزشکی انجام تصویربرداری‌های زیر نیز به منظور بررسی دقیق‌تر این اختلال ضرورت دارد.
الکترومیوگرافی
در این آزمایش فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات اندازه‌گیری می‌شود. هنگام انجام نوار عصب و عضله ممکن است کودک شما با اندکی درد و ناراحتی مواجه شود. نتایج این آزمایش در تشخیص و کنترل این اختلال به پزشک کمک شایانی خواهد کرد.
اشعه ایکس
به کمک تصویربرداری اشعه ایکس پزشک می‌تواند ضایعات استخوانی یا توده‌هایی که موجب این اختلال شده‌اند را مشاهده کند.
MRI
در این نوع تصویربرداری وضعیت استخوان‌ها و بافت‌های نرم آن به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد تا تشخیص افتادگی مچ پای کودکان برای پزشک آسان‌تر شود.
روش‌های درمان افتادگی مچ پا در کودکان
درمان دراپ فوت به علت ایجادکننده آن بستگی دارد، اما رایج‌ترین درمان‌های تجویز شده توسط پزشک شامل تحریک عصبی، فیزیوتراپی، بریس و جراحی می‌شود. در صورتی که علت بروز این اختلال برطرف شود، افتادگی نیز به مرور زمان بهبود یافته و به طور کامل درمان خواهد شد. به طور کلی روش‌های درمانی برای بهبود این اختلال شامل موارد زیر می‌گردد.
بریس
استفاده از آتل‌ها یا مچ‌بند‌هایی که درون کفش قرار می‌گیرند به عنوان یک روش درمانی مناسب به شمار می‌رود. بریس موجب می‌شود که پا در وضعیت طبیعی خود قرار بگیرد و از کشیده شدن آن روی زمین جلوگیری گردد.
استفاده از بریس موجب افزایش ایمنی فرزند شما در هنگام راه رفتن شده و از ایجاد الگوی غیرطبیعی راه رفتن پیشگیری می‌کند. به طور کلی کودکانی که از بریس‌های مخصوص افتادگی مچ پا استفاده نمایند با امنیت و راحتی بیشتری حرکت خواهند کرد. بریس‌ها انواع گوناگونی دارند و پزشکان با توجه به شرایط فرزندان شما بهترین نمونه را تجویز می‌کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با بهبود عملکرد و تحرک بیمار هنگام راه رفتن موجب درمان این عارضه می‌شود. در واقع فیزیوتراپی سبب می‌گردد که عضلات پا تقویت شود و به حفظ دامنه حرکتی مچ پا و زانو نیز کمک می‌کند. به علاوه فیزیوتراپی مشکلات ناشی از راه رفتن به دلیل اختلال افتادگی مچ پا را بهبود خواهد بخشید. به طور کلی فیزیوتراپی به کمک موارد زیر موجب درمان افتادگی مچ پای کودکان خواهد شد.
- افزایش کنترل و قدرت
- بهبود انعطاف‌پذیری
- بهبود دامنه حرکتی
- کاهش سفتی
- بهبود الگوی راه رفتن
- کاهش خطر افتادن
تحریک عصبی
تحریک عصبی می‌تواند موجب بلند شدن پا شود و افتادگی را بهبود ببخشد. در این روش درمانی امواج الکتریکی در عضلات تولید می‌شود و موجب افزایش انقباض عضلات می‌گردد. در این روش درمانی الکترودهایی روی عضلات ساق پا قرار می‌گیرد که از طریق آن‌ها امواج الکتریکی به پوست پا منتقل می‌شود. تحریک عصبی موجب افزایش قدرت و هماهنگی عضلات شده و راه رفتن را بهبود خواهد بخشید.
جراحی
در صورتی که با انجام اقدامات فوق نتوان این اختلال را درمان کرد، پزشک با انجام جراحی جهت برطرف کردن فشرده شدن عصب‌ها و ترمیم عصب‌های آسیب‌دیده این اختلال را درمان می‌کند.
سوالات متداول
آیا انجام ورزش و حرکات اصلاحی موجب درمان افتادگی مچ پای کودکان می‌شود؟
انجام حرکات کششی و تمرینات ورزشی موجب افزایش انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات پاها شده و فلجی و ضعفی که سبب افتادگی مچ پا شده است را جبران خواهد کرد.
عوارض افتادگی مچ پای کودکان چیست؟
درد مزمن، لغزیدن و زمین خوردن، کاهش تحرک، کاهش کیفیت زندگی و آتروفی عضلانی
چه عواملی خطر ابتلا به افتادگی مچ پا در میان کودکان را افزایش می‌دهند؟
زانو زدن و نشستن به مدت طولانی، استراحت کردن و بی‌حرکت ماندن به مدت طولانی، پوشیدن کفش‌های تنگ، دیابت، چاقی و بیماری‌های ژنتیکی
نتیجه گیری
افتادگی مچ پا در کودکان سبب می‌شود که فرزندان شما نتوانند قسمت جلوی پای خود را بلند کنند و به درستی را بروند. داشتن سبک زندگی سالم نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به این اختلال دارد. اگر احساس می‌کنید فرزند شما نیز در قسمت جلو پای خود افتادگی دارد بهتر است که هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
پزشک بعد از تشخیص این اختلال درمان‌های لازم را با توجه به شرایط جسمانی فرزندتان تجویز می‌کند. برای آغاز درمان این اختلال، در وهله اول یک پزشک باتجربه و حاذق را انتخاب کنید تا بتواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن سلامتی فرزندتان را به او بازگرداند.