عدم درمان اختلاف طول اندام پا ممکن است باعث مشکلات جدی مانند درد مزمن، مشکلات راه رفتن و حتی آسیب به ستون فقرات شود. خوشبختانه با پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی، روش‌های متنوع و موثری برای اصلاح این اختلاف طول پاها وجود دارد که به بهبود عملکرد و افزایش راحتی بیمار کمک می‌کنند. در این مقاله قصد داریم به بررسی روش‌های درمانی رایج بپردازیم تا شما بتوانید با دیدی جامع و آگاهانه نسبت به این موضوع تصمیم‌گیری کنید.
جراحی اختلاف طول اندام پا
اهمیت درمان اختلاف طول اندام پا
اختلاف طول اندام پا مشکل ارتوپدی شناخته می‌شود که از دوران کودکی تا بزرگسالی ایجاد می‌شود که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند آسیب‌های مادرزادی، تصادفات، عفونت‌ها یا بیماری‌های استخوانی باشد. در صورت عدم درمان، عوارض زیادی برای فرد ایجاد خواهد شد. بی‌توجهی به درمان اختلاف طول پا منجر به مشکلاتی نظیر کمردرد مزمن، بدشکلی ستون فقرات، لنگیدن، زانو درد، آرتروز زودرس و حتی ناهنجاری های مفصلی می‌شود. بنابراین تشخیص به موقع و درمان اختلاف طول اندام پا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
برای مشاوره آنلاین با دکتر رامین حاج زرگرباشی فوق تخصص ارتوپدی اطفال روی دکمه زیر بزنید:
چند میلی‌متر اختلاف طول پا نیاز به درمان دارد؟
اختلاف طول پا کمتر از ۱۰ میلی‌متر معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد و به طور طبیعی توسط بدن جبران می‌شود. زمانی که اختلاف طول پا بین ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر باشد و همراه با علائمی مثل درد، لنگیدن یا مشکلات اسکلتی عضلانی باشد، درمان های غیرجراحی مانند استفاده از کفی های مخصوص یا فیزیوتراپی توصیه می‌شود. در مواردی که اختلاف طول پا بیش از ۲۰ میلی متر (۲ سانتی‌متر) باشد یا مشکلات جدی تری ایجاد کند، درمان جراحی برای اصلاح طول اندام پا مطرح می‌شود.
روش های درمان اختلاف طول اندام پا
درمان این مشکل بسته به شدت اختلاف طول، سن بیمار، علت زمینه ای و وضعیت کلی بدن متفاوت است. در ادامه، مهم ترین روش های درمانی را بیان می‌کنیم.
استفاده از کفی یا کفش طبی
در مواردی که اختلاف طول اندام پا کمتر از ۲ سانتی متر باشد، استفاده از کفی یا کفش های طبی مخصوص گزینه‌ای ساده، غیرتهاجمی و موثر است. این روش بیشتر در کودکان در حال رشد و بزرگسالانی با اختلاف جزئی قابل استفاده است.
فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی
در صورت بروز علائم ثانویه مانند درد کمر، فشار روی زانو یا لگن، فیزیوتراپی کمک کننده می‌باشد. تمرینات اصلاحی به تقویت عضلات اطراف مفاصل و بهبود عملکرد کلی بدن کمک می‌کنند.
بیشتر بخوانید: درمان صافی کف پا در کودکان
جراحی اختلاف طول اندام پا
در مواردی که اختلاف طول بیشتر از ۲ تا ۳ سانتی متر باشد و بیمار علائم بالینی واضحی داشته باشد، جراحی بهترین و گاهی تنها راهکار درمانی است. روش های جراحی متنوعی وجود دارند که بسته به شرایط بیمار انتخاب می‌شوند در ادامه برخی از این موارد را بیان می‌کنیم.
- جراحی کشش استخوان: این روش به وسیله دستگاه‌های خارجی مانند فیکساتورهای الیزاروف یا دستگاه‌های داخلی قابل تنظیم انجام می‌شود. در این فرآیند، استخوان بیمار به صورت تدریجی کشیده می‌شود تا به طول مناسب برسد. کشش بین ۰.۵ تا ۱ میلی متر در روز انجام می‌شود و بسته به میزان اختلاف طول، چند ماه زمان می‌برد.
- جوش دادن استخوان: در کودکان در حال رشد، با بستن صفحه رشد پای بلند تر، رشد آن محدود می‌شود تا پای کوتاه تر فرصت رشد پیدا کرده و دو اندام به تعادل برسند.
- کوتاه کردن استخوان پای بلندتر: در موارد خاص و در بزرگسالانی که ادامه رشد استخوانی ندارند، پزشک تصمیم به کوتاه کردن استخوان پای بلند تر می‌گیرد تا با پای کوتاه تطبیق پیدا کند. البته این روش به ندرت استفاده می‌شود و بیشتر در اختلاف های طولانی مدت و ساختاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: بیماری رادیال کلاب هند
مراقبت های بعد از درمان اختلاف طول اندام پا
روند بهبودی پس از درمان و جراحی، اهمیت زیادی دارد. رعایت نکات زیر به روند بهبودی شما کمک میکند.
- فیزیوتراپی منظم: برای بازیابی دامنه حرکتی، تقویت عضلات و پیشگیری از خشکی مفاصل
- استفاده از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر: در هفته های اولیه برای کاهش فشار روی اندام جراحی شده
- رعایت بهداشت ناحیه جراحی شده: مخصوصا در صورت استفاده از فیکساتور خارجی، برای جلوگیری از عفونت
- استفاده از داروهای تجویزی: برای کنترل درد و پیشگیری از التهاب یا عفونت
- مراجعه منظم به پزشک: جهت بررسی روند استخوان سازی و تطابق طول دو اندام
نتیجه گیری
درمان اختلاف طول اندام پا، در مواردی که اختلاف قابل توجهی وجود دارد، نقشی کلیدی در بهبود عملکرد حرکتی، پیشگیری از دردهای مزمن دارد. بی توجهی به این اختلال به ناهنجاری‌های ساختاری و عملکردی شدیدی منجر می‌شود. با بهره گیری از روش های پیشرفته مانند جراحی استخوان و مراقبت های تخصصی بعد از درمان، امروزه امکان درمان موفقیت آمیز این عارضه فراهم شده است.
سوالات متداول درباره درمان اختلاف طول اندام پا
اختلاف طول پا همیشه نیاز به درمان دارد؟
اگر اختلاف کمتر از ۲ سانتی متر باشد و فرد علائم بالینی نداشته باشد، نیازی به درمان جدی نیست و فقط با کفش طبی اصلاح می‌شود.
بهترین سن برای انجام جراحی اختلاف طول اندام پا چیست؟
اگر بیمار کودک باشد، تا قبل از پایان رشد استخوانی می‌توان از روش هایی مانند اپی‌فیزیودز استفاده کرد. در بزرگسالان، پس از تثبیت رشد، روش های جراحی توصیه می‌شود.
مدت زمان درمان با روش کشش استخوان چقدر است؟
بسته به میزان اختلاف طول، روند درمان بین ۳ تا ۱۲ ماه زمان می‌برد که شامل مرحله کشش، جوش خوردن استخوان و توان بخشی است.
آیا امکان بازگشت اختلاف طول پس از درمان وجود دارد؟
در صورت رعایت کامل دستورات پزشک و مراقبت های پس از جراحی، احتمال بازگشت بسیار کم است اما بررسی های دوره‌ای همچنان توصیه می‌شود.