بیماری سیور: چالش رشد نوجوانان و راه‌های پیشگیری و درمان آن

بیماری سیور یکی از مشکلات رایج در دوران کودکی و نوجوانی است که معمولاً در نتیجه فشار و استرس بیش از حد بر روی پاشنه پا به وجود می‌آید. این بیماری بیشتر در کودکانی که فعال در ورزش‌های پرتحرک هستند، مشاهده می‌شود و می‌تواند باعث درد و محدودیت در حرکت شود. بیماری سیور در اثر التهاب صفحه رشد استخوان پاشنه ایجاد می‌شود و در صورتی که به موقع درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری منجر گردد. آگاهی از علائم، علل و روش‌های درمان این بیماری می‌تواند به والدین و مربیان کمک کند تا به موقع اقدامات لازم را برای بهبود وضعیت کودک انجام دهند و از بروز مشکلات طولانی‌مدت جلوگیری کنند.

بیماری سیور چیست؟

بیماری سیور (Sever’s disease) یک بیماری شایع در بین نوجوانان است که به درد پاشنه پا منجر می‌شود. این بیماری به‌ویژه در دوران رشد سریع نوجوانان رخ می‌دهد و در آن، فشار مکرر و کشش‌های ناشی از فعالیت‌های بدنی مانند دویدن و پریدن موجب آسیب به صفحه رشد استخوان پاشنه می‌شود. در این سنین، چون استخوان‌ها سریع‌تر از عضلات و تاندون‌ها رشد می‌کنند، تاندون آشیل کشیده می‌شود و به آپوفیز استخوان پاشنه فشار وارد می‌کند. این فشار باعث التهاب و درد می‌شود. علائم بیماری سیور شامل درد، تورم و قرمزی در ناحیه پاشنه، لنگیدن هنگام راه رفتن و حساسیت به لمس است. همچنین، علائم با فعالیت‌های بدنی شدیدتر می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد. این بیماری معمولاً در سنین 8 تا 12 سالگی شایع است و پس از تکمیل رشد استخوان، به‌طور خودبخود بهبود می‌یابد.

درمان این بیماری باید تحت نظر بهترین فوق تخصص ارتوپدی اطفال انجام شود.

علائم بیماری سیور

علائم بیماری سیور که عمدتاً در دوران رشد نوجوانان مشاهده می‌شود، اغلب با درد و ناراحتی در پاشنه پا همراه است. این درد معمولاً در پشت پاشنه و در برخی موارد در دو طرف یا حتی کف پا احساس می‌شود. در بیماری سیور، درد پس از فعالیت‌های بدنی، به ویژه دویدن، پریدن یا ایستادن طولانی مدت، شدیدتر می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد. کودکان مبتلا به این بیماری ممکن است در هنگام راه رفتن لنگ بزنند یا به دلیل درد در پاشنه، از پنجه پا برای راه رفتن استفاده کنند.

علاوه بر درد، علائم دیگری نیز ممکن است شامل تورم و قرمزی در ناحیه پاشنه، احساس خشکی و ناراحتی هنگام راه رفتن، و حساسیت زیاد در صورت فشار به پاشنه از دو طرف باشد. در برخی موارد، ممکن است به دلیل التهاب در صفحه رشد استخوان پاشنه، فشار به ناحیه آسیب دیده، باعث بروز تورم و سوزش شود. این علائم معمولاً در ساعات ابتدایی صبح شدیدتر هستند و پس از چند دقیقه حرکت و کشش کاهش می‌یابند.

در صورتی که این علائم به مدت طولانی ادامه پیدا کند یا شدت یابد، مراجعه به پزشک متخصص ارتوپدی برای تشخیص قطعی و دریافت درمان مناسب ضروری است.

بیشتر بخوانید: صافی کف پا در کودکان

علل بیماری سیور

بیماری سیور که به التهاب صفحه رشد پاشنه پا در کودکان و نوجوانان معروف است، به دلیل فشار و استرس بیش از حد بر ناحیه رشد استخوان پاشنه ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در سنین رشد، به ویژه در کودکانی که فعال و ورزشکار هستند، مشاهده می‌شود. یکی از اصلی‌ترین علل بیماری سیور، فعالیت‌های ورزشی پر فشار است که در آن‌ها نیروهای زیادی به پاشنه پا وارد می‌شود، مانند دویدن، پریدن و ورزش‌های تیمی. این فشار اضافی بر پاشنه می‌تواند باعث التهاب و درد در ناحیه صفحه رشد استخوان پاشنه گردد.

علاوه بر فعالیت‌های ورزشی، عوامل دیگری مانند استفاده از کفش‌های نامناسب که موجب عدم حمایت کافی از پاشنه پا می‌شوند، می‌توانند در بروز بیماری سیور مؤثر باشند. همچنین، مشکلات ساختاری پا مانند کف پای صاف یا قوس‌های بیش از حد نیز ممکن است منجر به فشار اضافی بر پاشنه پا و در نتیجه التهاب صفحه رشد شوند.

افزایش وزن و رشد سریع استخوان‌ها در دوران بلوغ نیز از دیگر علل مؤثر در بروز بیماری سیور به شمار می‌روند. این عوامل می‌توانند موجب عدم هماهنگی بین رشد استخوان‌ها و تاندون‌ها شوند که در نهایت به التهاب و درد در ناحیه پاشنه منجر می‌گردد.

بیشتر بخوانید: جراحی پای پرانتزی

تشخیص بیماری سیور

تشخیص بیماری سیور معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. پزشک ابتدا به دقت از والدین یا خود کودک درباره علائم و شدت درد پاشنه پا سؤال می‌کند. بیماری سیور معمولاً در کودکانی که به طور فعال ورزش می‌کنند و در سنین رشد قرار دارند، دیده می‌شود. بنابراین، تشخیص اولیه بر اساس اطلاعاتی مانند سابقه فعالیت‌های ورزشی و فشارهای اضافی بر پاشنه صورت می‌گیرد.

در معاینه فیزیکی، پزشک معمولاً با لمس کردن ناحیه پاشنه به وجود حساسیت و درد در قسمت صفحه رشد پاشنه پی می‌برد. همچنین، انجام تست‌های خاص مانند فشردن پاشنه به سمت پایین و بالا می‌تواند درد و التهاب را در این ناحیه نشان دهد. در بسیاری از موارد، این نشانه‌ها به تنهایی برای تشخیص بیماری سیور کافی هستند.

در صورت لزوم، پزشک ممکن است از روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس برای بررسی آسیب‌های احتمالی استخوان یا تاندون‌ها استفاده کند، هرچند که این روش‌ها برای تشخیص بیماری سیور ضروری نیستند. به طور کلی، تشخیص بیماری سیور اغلب بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی دقیق است.

بیشتر بخوانید: برآمدگی قفسه سینه در کودکان

درمان بیماری سیور

درمان بیماری سیور معمولاً غیرجراحی است و بر کاهش درد و التیام التهاب در ناحیه پاشنه متمرکز است. هدف اصلی درمان، کاهش فشار وارد بر صفحه رشد پاشنه است. در ابتدا، استراحت از فعالیت‌های شدید مانند دویدن و پریدن که می‌تواند درد را تشدید کند، توصیه می‌شود. همچنین، استفاده از یخ بر روی پاشنه برای کاهش التهاب و تورم مؤثر است.

یکی دیگر از روش‌های درمانی برای بیماری سیور، استفاده از کفی‌های مخصوص یا پدهای فشاری در کفش‌ها است که می‌تواند به توزیع بهتر فشار بر پاشنه و کاهش درد کمک کند. همچنین، تمرینات کششی و تقویتی عضلات ساق پا و کف پا نیز برای بهبود وضعیت و کاهش فشار بر صفحه رشد مفید است. این تمرینات به تدریج موجب کاهش التهاب و تسکین درد می‌شوند.

در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) را برای کاهش درد و التهاب تجویز کند. در برخی موارد نادر، اگر علائم بیماری سیور به مدت طولانی ادامه یابد، ممکن است پزشک تصمیم به درمان‌های فیزیکی تخصصی‌تر یا حتی استفاده از روش‌های جراحی بگیرد، هرچند این موارد بسیار نادر است. درمان مناسب به شدت بیماری و شرایط فرد بستگی دارد.

نتیجه‌ گیری

بیماری سیور یکی از مشکلات شایع در کودکان و نوجوانان است که به دلیل التهاب صفحه رشد پاشنه ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً با درد و ناراحتی در ناحیه پاشنه همراه است و در صورتی که به موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند بر فعالیت‌های روزانه و رشد طبیعی فرد تأثیر منفی بگذارد. تشخیص دقیق این بیماری نیازمند بررسی علائم بالینی و گاهی استفاده از روش‌های تصویربرداری است. خوشبختانه درمان بیماری سیور معمولاً غیرجراحی است و با روش‌هایی چون استراحت، استفاده از کفی‌های مخصوص، تمرینات کششی، و در صورت لزوم داروهای ضدالتهابی، می‌توان به بهبود وضعیت بیمار کمک کرد. با مدیریت صحیح و پیروی از توصیه‌های پزشکی، اکثر کودکان مبتلا به بیماری سیور می‌توانند به بهبودی کامل برسند و به فعالیت‌های ورزشی و روزانه خود بازگردند. توجه به علائم اولیه، درمان به موقع و پرهیز از فشار بیش از حد به پاشنه می‌تواند در پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت این بیماری مؤثر باشد.