آرتریت روماتوئید نوجوانان یک بیماری التهابی مزمن است که به‌طور ویژه کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که می‌تواند به کاهش آسیب‌های دائمی به مفاصل و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند. آرتریت روماتوئید نوجوانان، با اینکه مشابه آرتریت روماتوئید بزرگسالان است، اما تفاوت‌های مهمی در تظاهرات بالینی و روند بیماری دارد.
آرتریت روماتوئید نوجوانان چیست؟
آرتریت روماتوئید (jia) نوجوانان که اکنون به عنوان آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان شناخته می‌شود، یک بیماری خود ایمنی مزمن است که مفاصل کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث التهاب، درد، تورم و سفتی در مفاصل می‌شود و بر رشد و توسعه کودک تأثیر می‌گذارد.
بیشتر بخوانید: درمان صافی کف پا در کودکان
علائم آرتریت روماتوئید نوجوانان
علائم آرتریت روماتوئید نوجوانان تقریبا متفاوت بوده و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. این علائم عبارتند از:
- درد مفاصل کودکان
- تورم و التهاب مفاصل و حساس به لمس باشند.
- سفتی مفاصل به ویژه در صبح ها یا پس از استراحت طولانی مدت
- تب مکرر و خستگی
- بثورات پوستی به همراه تب
- کاهش اشتها و وزن در برخی از کودکان
- مشکلات چشمی و کاهش بینایی
- اختلالات رشد در استخوان‌ها و مفاصل
- کاهش دامنه حرکتی در انجام فعالیت‌های روزمره
- مشکلات در خواب یا بی‌خوابی
علل آرتریت روماتوئید نوجوانان
علت دقیق آرتریت روماتوئید نوجوانان هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما به نظر می‌رسد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این بیماری نقش داشته باشند. در ادامه به علل و عوامل مؤثر در بروز این بیماری می‌پردازم:
- زمینه های ژنتیکی: شواهد نشان می‌دهد که ژنتیک می‌تواند در افزایش خطر ابتلا به JIA نقش داشته باشد. برخی از ژن های خاص ممکن است با پاسخ های غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن در ارتباط باشند.
- سابقه خانوادگی: اگر فردی در خانواده دچار بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا پسوریازیس باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که کودکی در همان خانواده به JIA مبتلا شود.
- عفونت ها: برخی از محققان معتقدند که عفونت های ویروسی یا باکتریایی ممکن است برای فعال شدن سیستم ایمنی بدن عمل کنند. این سیستم ممکن است به اشتباه به بافت های سالم، به ویژه مفاصل، حمله کند.
- عوامل محیطی نامعلوم: احتمال دارد که عوامل محیطی دیگری نیز وجود داشته باشند که باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شوند، اما این عوامل هنوز به خوبی شناسایی نشده‌اند.
- خودایمنی: JIA به عنوان یک بیماری خودایمنی شناخته می‌شود. در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول ها و بافت های سالم خود حمله می‌کند. در JIA، این حمله به طور خاص بر مفاصل تأثیر می‌گذارد و باعث التهاب، درد و آسیب می‌شود.
- تاثیرات هورمونی: هورمون ها ممکن است در بروز یا تشدید JIA نقش داشته باشند، اگرچه این نقش هنوز به طور کامل درک نشده است. تفاوت های جنسی در بروز این بیماری نیز مشاهده شده است، به طوری که برخی از انواع JIA در دختران شایع تر است.
- استرس: استرس های روانی و جسمی ممکن است به عنوان یک عامل تشدید کننده برای بروز یا افزایش شدت علائم JIA عمل کنند. اگرچه استرس به تنهایی نمی‌تواند علت اصلی آرتریت روماتوئید باشد، اما می‌تواند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و علائم را بدتر کند.
- ایدیوپاتیک: به معنای ناشناخته بودن علت. در بسیاری از موارد، هیچ علت مشخصی برای JIA پیدا نمی‌شود، به همین دلیل به آن “ایدیوپاتیک” گفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: زانوی ضربدری در کودکان
آیا آرتریت روماتوئید جوانان ارثی است؟
آرتریت روماتوئید نوجوانان یک بیماری با عوامل مختلفی است و گرچه ژنتیک می‌تواند در افزایش خطر نقش داشته باشد اما به طور مستقیم به عنوان یک بیماری ارثی در نظر گرفته نمی‌شود. اگر سابقه خانوادگی بیماری های خودایمنی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به JIA بیشتر است اما همچنان بسیاری از موارد آرتریت روماتوئید نوجوانان در افرادی بدون سابقه خانوادگی این بیماری ها رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید: بیماری اسپینا بیفیدا
آرتریت روماتوئید نوجوانان چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص آرتریت روماتوئید نوجوانان یک فرآیند پیچیده است که شامل ترکیبی از بررسی علائم بالینی، آزمایش های خون و تصویربرداری پزشکی است. از آنجا که آرتریت روماتوئید می‌تواند در بسیاری از موارد مشابه با سایر بیماری ها ظاهر شود، تشخیص دقیق آن نیاز به ارزیابی جامع توسط پزشک متخصص دارد.
پزشک با بررسی علائمی مانند درد، تورم، سفتی مفاصل، تب، بثورات پوستی و خستگی، به احتمال آرتریت روماتوئید پی می‌برد. علائم خاصی مانند سفتی صبحگاهی یا تورم در چندین مفصل می‌توانند نشانه های مهمی باشند. پزشک از والدین یا سرپرست کودک در مورد سابقه بیماری های خودایمنی در خانواده، شروع و مدت زمان علائم، و عواملی که ممکن است علائم را تشدید کرده یا بهبود بخشیده باشد، سوال می‌کند، پزشک مفاصل کودک را از نظر تورم، حساسیت، گرما، و کاهش دامنه حرکت بررسی می‌کند.
برخی از کودکان مبتلا به آرتریت روماتوئید نوجوانان تست مثبت RF دارند، اگرچه بسیاری از کودکان با JIA این فاکتور را ندارند. وجود RF معمولاً با یک نوع خاص از JIA به نام آرتریت پلی‌آرتیکولار مرتبط است. تست ANA می‌تواند به شناسایی احتمال التهاب چشم (یووئیت) کمک کند و معمولاً در برخی از انواع JIA مثبت است. آزمایش های ESR (سرعت ته نشینی گلبول‌های قرمز) و CRP پروتئین واکنشی C معمولاً برای ارزیابی سطح التهاب در بدن انجام می‌شود. این آزمایش ها به تشخیص و ارزیابی شدت بیماری کمک می‌کنند. رادیوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا تغییرات در استخوان ها و مفاصل، مانند کاهش فضای مفصلی یا آسیب های استخوانی را مشاهده کند. پزشک ممکن است برای رد سایر بیماری های مشابه مانند عفونت های مفصلی، لوپوس، یا بیماری های متابولیکی، آزمایش ها و بررسی های بیشتری انجام دهد.
درمان آرتریت روماتوئید نوجوانان
درمان آرتریت روماتوئید به طور کلی شامل یک ترکیب از دارو درمانی، فیزیوتراپی و تغییرات سبک زندگی است. در ادامه به روش های مختلف درمانی این بیماری می‌پردازیم:
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (DMARDs)
- داروهای بیولوژیک
- استروئیدها (کورتیکوستروئیدها)
- فیزیوتراپی و کاردرمانی
- تغییرات سبک زندگی و مراقبت های ویژه
- تغذیه مناسب
- ورزش منظم
- جراحی
سوالات متداول آرتریت روماتوئید نوجوانان
آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است، اما برخی از کودکان ممکن است با گذشت زمان بهبودی پیدا کنند و علائمشان کاهش یابد. با این حال، برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان مداوم برای کنترل علائم داشته باشند.
تغذیه سالم و متعادل به مدیریت بهتر آرتریت روماتوئید کمک می‌کند. حفظ وزن مناسب و مصرف مواد غذایی ضد التهابی ممکن است برای برخی کودکان مفید باشد، اما هیچ رژیم غذایی خاصی به عنوان درمان آرتریت روماتوئید توصیه نمی‌شود.
اگر کودک شما علائمی مانند درد و تورم مفاصل، سفتی مفاصل در صبح ها، تب مکرر یا خستگی غیرمعمول دارد، باید به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
آرتریت روماتوئید نوجوانان، با تأثیرات قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی کودکان و نوجوانان، نیازمند توجه و مدیریت ویژه است. این بیماری می‌تواند به طور جدی به مفاصل آسیب برساند و رشد و تکامل طبیعی را مختل کند. تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر، شامل استفاده از داروها، فیزیوتراپی و پیگیری منظم، به کاهش علائم و پیشگیری از آسیب‌های دائمی کمک می‌کند. با حمایت مناسب، بسیاری از بیماران قادر به زندگی فعال و پربار خواهند بود.