بیماری پاژه استخوان یکی از اختلالات مزمن و پیچیده استخوانی است که با تغییرات غیرطبیعی در ساختار و عملکرد استخوان‌ها همراه است. این بیماری معمولاً در افراد مسن‌تر دیده می‌شود و می‌تواند به تدریج باعث تغییر شکل و ضعف استخوان‌ها شود. بیماری پاژه در استخوان با افزایش غیرطبیعی فعالیت سلول‌های استخوانی به نام استئوکلاست‌ها و استئوبلاست‌ها مشخص می‌شود که منجر به تجدید ساختار استخوانی غیرطبیعی و ناپایدار می‌گردد. این تغییرات می‌توانند باعث درد، تغییر شکل استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی شوند.
بیماری پاژه استخوان چیست؟
بیماری پاژه استخوان، یک اختلال استخوانی مزمن است که با بازسازی بیش از حد و غیرطبیعی استخوان همراه است. در این بیماری، چرخه طبیعی بازسازی استخوان مختل و منجر به تشکیل استخوان جدید ضعیف و نامنظم می‌شود. این استخوان جدید به راحتی شکسته می‌شود، تغییر شکل می‌دهد و درد ایجاد می‌کند. بیماری پاژه می‌تواند هر استخوانی را درگیر کند، اما اغلب در لگن، جمجمه، ستون فقرات و پاها بیشتر دیده می‌شود. در ادامه به بررسی کلی این عارضه می‌پردازيم.
بیشتر بخوانید: صافی کف پا در کودکان
علائم بیماری پاژه استخوان
یکی از شایع‌ترین علائم این بیماری، درد استخوانی که ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن احساس شود، اما معمولاً در نواحی مانند لگن، ستون فقرات، جمجمه و استخوان‌های بلند پا و دست بیشتر دیده می‌شود. این درد ممکن است به صورت مداوم یا متناوب باشد و با فعالیت‌های روزمره تشدید شود.
تغییر شکل استخوان‌ها نیز یکی دیگر از علائم بارز بیماری پاژه استخوان است که می‌تواند منجر به تغییرات ظاهری و ناهنجاری‌های ساختاری شود. به عنوان مثال، استخوان‌های پا ممکن است خمیده و باعث ایجاد مشکلاتی در راه رفتن و تعادل شوند. ضخیم شدن غیرطبیعی استخوان‌ها نیز می‌تواند به فشردگی اعصاب و ایجاد علائمی مانند بی‌حسی، ضعف عضلانی و درد عصبی منجر شود.
بیشتر بخوانید: آرتریت انگشتان دست
علل بیماری پاژه استخوان
از نظر ژنتیکی، مطالعات نشان داده‌اند که بیماری پاژه استخوان می‌تواند در خانواده‌ها به صورت ارثی منتقل شود و افرادی که دارای سابقه خانوادگی این بیماری هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. جهش‌های ژنتیکی خاصی در ژن‌هایی مانند SQSTM1 Sequestosome 1 شناسایی شده‌اند که با افزایش فعالیت سلول‌های استخوانی استئوکلاست‌ها و استئوبلاست‌ها و می‌توانند منجر به تغییرات غیرطبیعی در ساختار و عملکرد استخوان‌ها شوند.
علاوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی نیز می‌توانند در بروز بیماری پاژه استخوان نقش داشته باشند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که عفونت‌های ویروسی، به ویژه عفونت‌های ناشی از ویروس‌های پارامیکسوویروس، ممکن است به عنوان یک عامل محرک در بروز این بیماری عمل کنند.
این ویروس‌ها می‌توانند به سلول‌های استخوانی حمله کنند و باعث تغییرات غیرطبیعی در فعالیت آن‌ها شوند. عوامل دیگری مانند تغذیه نامناسب، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سموم محیطی نیز می‌توانند به عنوان عوامل خطرزا در بروز بیماری پاژه استخوان مطرح شوند.
عوامل خطر ابتلا به بیماری پاژه استخوان
سن یکی از عوامل خطر مهم است. بیماری پاژه استخوان معمولاً در افراد بالای ۵۰ سال تشخیص داده می‌شود و با افزایش سن، خطر ابتلا به این بیماری نیز افزایش می‌یابد. جنسیت نیز می‌تواند نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشد؛ به طوری که مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به بیماری پاژه استخوان قرار دارند.
عوامل محیطی نیز می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. عفونت‌های ویروسی، به ویژه عفونت‌های ناشی از ویروس‌های پارامیکسوویروس، ممکن است به عنوان یک عامل محرک در بروز این بیماری عمل کنند. این ویروس‌ها می‌توانند به سلول‌های استخوانی حمله کرده و باعث تغییرات غیرطبیعی در فعالیت آن‌ها شوند.
بیشتر بخوانید: درمان صافی کف پا در کودکان
عوارض بیماری پاژه استخوان
یکی از شایع‌ترین عوارض این بیماری، درد مزمن و شدید استخوانی است که می‌تواند به طور مداوم یا متناوب بروز کند و با فعالیت‌های روزمره تشدید شود. این درد ممکن است به دلیل تغییرات ساختاری و ناپایداری استخوان‌ها، فشردگی اعصاب و التهاب موضعی ایجاد شود. تغییر شکل استخوان‌ها نیز یکی دیگر از عوارض بارز بیماری پاژه استخوان است که می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های ظاهری و مشکلات عملکردی شود.
به عنوان مثال، خمیدگی استخوان‌های پا می‌تواند باعث مشکلاتی در راه رفتن و تعادل شود و ضخیم شدن غیرطبیعی استخوان‌ها می‌تواند به فشردگی اعصاب و ایجاد علائمی مانند بی‌حسی، ضعف عضلانی و درد عصبی منجر شود. شکستگی‌های مکرر و غیرطبیعی استخوان‌ها نیز از دیگر عوارض جدی این بیماری است که به دلیل ضعف و ناپایداری ساختار استخوانی رخ می‌دهد و می‌تواند نیاز به جراحی و درمان‌های طولانی‌مدت داشته باشد. علاوه بر این، بیماری پاژه استخوان می‌تواند به عوارض سیستمیک نیز منجر شود.
درمان بیماری پاژه استخوان
درمان بیماری پاژه استخوان با هدف کاهش علائم، جلوگیری از پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران انجام می‌شود و شامل ترکیبی از روش‌های دارویی، جراحی و تغییرات در سبک زندگی است. یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمانی برای این بیماری، استفاده از داروهای بیس‌فسفونات‌ها است که با کاهش فعالیت سلول‌های استخوانی استئوکلاست‌ها، به تثبیت ساختار استخوانی و کاهش درد کمک می‌کنند.
این داروها معمولاً به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شوند و می‌توانند به طور مؤثری علائم بیماری را کنترل کنند. در مواردی که بیماران به بیس‌فسفونات‌ها پاسخ نمی‌دهند یا نمی‌توانند از آن‌ها استفاده کنند، داروی کلسی‌تونین به عنوان یک گزینه جایگزین مطرح می‌شود که با کاهش فعالیت استئوکلاست‌ها و تسکین درد، به بهبود وضعیت بیماران کمک می‌کند.
سوالات متداول
بیماری پاژه استخوان یک اختلال مزمن استخوانی است که باعث تغییرات غیرطبیعی در ساختار و عملکرد استخوان‌ها می‌شود.
علائم شایع شامل درد استخوانی، تغییر شکل استخوان‌ها، شکستگی‌های مکرر است.
تشخیص بیماری پاژه استخوان معمولاً از طریق ترکیبی از معاینات بالینی، تصویربرداری انجام می‌شود.
نتیجه گیری
بیماری پاژه استخوان یکی از اختلالات مزمن و پیچیده استخوانی است که می‌تواند به طور جدی بر کیفیت زندگی بیماران تأثیر بگذارد. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا می‌تواند به کاهش علائم، جلوگیری از پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. افزایش آگاهی عمومی درباره علائم، علل و روش‌های درمان بیماری پاژه استخوان می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این بیماری کمک و در نتیجه، کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.