پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان + سریع ترین روش درمان

پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان یک ناهنجاری مادرزادی در ناحیه پا است که استخوان ها، ماهیچه ها، تاندون ها و رگ های خونی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. در این عارضه نیمه جلویی پای کودک که آسیب دیده به سمت داخل می چرخد و پاشنه پا به سمت پایین است. در مقاله حاضر قصد داریم با شما خوانندگان عزیز در خصوص شرایط عارضه پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان و درمان و اصلاح آن صحبتی داشته باشیم.

فیلم جراحی کلاب فوت که توسط دکتر حاج زرگرباشی فوق تخصص ارتوپدی کودکان انجام شده است.

پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان چیست؟

پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان یک نوع شایع نقص مادرزادی است که بر عضلات و استخوان‌های پا تأثیر می‌گذارد. در این حالت به جای صاف بودن، یک پای لوبیایی شکل به سمت پایین می چرخد. این پیچش باعث می شود انگشتان پا به سمت پای مخالف قرار بگیرند. در موارد متعدد نوزادانی که دچار این مشکل هستند معمولا ممکن است با نقص در یک یا هر دو پا به دنیا بیایند.

تا زمانی که کودک شروع به ایستادن و راه رفتن نکند، وجود پای چنبری برایش دردناک نیست و مشکلی برای سلامتی ایجاد نخواهد کرد. اما اگر کلاب فوت کودک درمان نشود می تواند منجر به مشکلات جدی شود، و حتی باعث ناتوانی کودک در راه رفتن شود. بنابراین بسیار مهم است که والدین به سرعت برای اصلاح آن اقدام نمایند، که البته این شرایط در حالت ایده آل یک یا دو هفته پس از تولد به طول می انجامد.

پاچنبری یک ناهنجاری مادرزادی است که در بسیاری از موارد علت دقیق آن ناشناخته است. یکی از مشکلات نگران کننده در خانواده‌ها تولد نوزادی با کلاب فوت است. از هر ۱۰۰۰ نوزادی که به دنیا می‌آیند یک نفر کلاب فوت دارد.

بیشتر بخوانید: هزینه جراحی کلاب فوت

علائم پاچنبری در کودکان

بیشتر بخوانید: شکستگی استخوان در کودکان

آگاهی از علائم پاچنبری در کودکان بسیار با اهمیت است، زیرا در صورت مشاهده علائم، کودک باید در اولین فرصت شناسایی و درمان شود. با تشخیص زودهنگام و روش‌های درمانی مناسب، می‌توان از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرده و به کودک کمک کرد زندگی عادی و فعالی داشته باشد.

رایج ترین علائم پاچنبری در کودکان عبارتند از:

چرخش غیرطبیعی پا به سمت داخل

در پاچنبری، پای کودک به طور غیرطبیعی به سمت داخل چرخیده است، به‌طوری که کف پا به سمت پایین یا حتی داخل متمایل می‌شود. این وضعیت ممکن است باعث شود کودک نتواند به‌درستی پاهایش را صاف روی زمین قرار دهد. این چرخش غیرطبیعی می‌تواند راه رفتن کودک را مختل کند و منجر به مشکلاتی در تعادل و حرکت شود. اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است کودک به شیوه‌های نامتعارف برای جبران این مشکل راه برود.

برای اصلاح این حالت، معمولاً روش پونستی (Ponseti) که شامل گچ‌گیری متوالی است، به کار می‌رود. در موارد شدید، ممکن است جراحی لازم باشد تا ساختار پا اصلاح شود.

کوچک‌تر بودن پای مبتلا نسبت به پای سالم

در بسیاری از موارد، پای چنبری ممکن است کوچک‌ تر و باریک ‌تر از پای سالم است. این تفاوت می‌تواند به دلیل تاثیر پاچنبری بر رشد طبیعی عضلات و استخوان‌های پا باشد. این کوچکی می‌تواند باعث شود کودک در پوشیدن کفش یا حرکت‌های روزمره با مشکل مواجه شود. همچنین، عضلات پای درگیر معمولا ضعیف‌تر از عضلات پای سالم هستند.

پس از اصلاح ساختار پا، فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات و افزایش رشد متناسب پای آسیب‌دیده کمک کند. استفاده از کفش‌های مخصوص نیز ممکن است لازم باشد.

محدودیت حرکتی در مچ پا

کودکان مبتلا به پاچنبری ممکن است نتوانند مچ پای خود را به‌درستی حرکت دهند. مچ پا معمولا به سمت پایین یا داخل محدود می‌شود و انعطاف‌پذیری طبیعی ندارد.

این محدودیت می‌ت واند بر توانایی کودک برای دویدن، پریدن یا حتی راه رفتن عادی تأثیر بگذارد. علاوه بر این، ممکن است باعث فشار بر زانوها یا ستون فقرات شود، زیرا کودک برای جبران این محدودیت از دیگر قسمت‌های بدن استفاده می‌کند. انجام تمرینات کششی تحت نظارت فیزیوتراپ می‌تواند به بهبود انعطاف‌پذیری مچ پا کمک کند. در مواردی که این محدودیت شدید باشد، مداخلات جراحی برای بازسازی عملکرد مچ پا ممکن است ضروری باشد. 

علت کلاب فوت در کودکان

 حتما از خود می پرسیم که با وجود مراقبت های دوران جنینی چه چیزی باعث پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان می شود؟ در پاسخ به این مطلب باید گفت پزشکان اغلب نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد پاچنبری نوزاد می شود. نکته قابل توجه این است که این عارضه غالبا در پسران شایع تر است و یا می تواند در خانواده ها بطور مادرزادی نیز دیده شود. نوزاد مبتلا به کلاب فوت معمولاً هیچ مشکل پزشکی دیگری ندارد و از جهات دیگر طی مراحل غربالگری کاملا صحیح و سالم تشخیص داده خواهد شد.

نکته مهم دیگر در این باره توجه به این مطلب است که کلاب فوت معمولا در هفته بیستم بارداری در سونوگرافی دیده می شود. اما اگر پزشک نتواند در دوران جنینی تشخیص دهد، زمانی که نوزاد متولد می شود،  این مسئله به وضوح قابل مشاهده بوده وتشخیص داده می شود.

بیشتر بخوانید: صافی کف پا در کودکان

پیشگیری از پاچنبری در کودکان

از آنجایی که پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد پای لوبیایی شکل در نوزادان می شود، نمی توانند به طور کامل از آن پیشگیری کنند. اما با این حال، پزشک متخصص به مادران در دوران بارداری توصیه و آموزش می دهند تا کارهایی را انجام دهند که خطر نقایص مادرزادی نوزاد را محدود کند، این توصیه های پزشکی شامل توجه و رعایت این مطلب است که از استعمال سیگار خودداری کنند ونیز وقت خود را در محیط‌های پر دود سپری نکنند. استفاده از پاک کننده های لاک ناخن در مادر باردار احتمال ابتلا به کلاب فوت در کودکان را افزایش می دهد.

برخی اقدامات می‌توانند به کاهش احتمال بروز این مشکل کمک کنند:

تغذیه و مراقبت دوران بارداری

• مصرف مکمل‌های حاوی اسید فولیک: مصرف اسید فولیک در دوران بارداری می‌تواند از بسیاری از ناهنجاری‌های مادرزادی، از جمله مشکلات اسکلتی-عضلانی، پیشگیری کند.
• داشتن رژیم غذایی متعادل: تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی برای رشد جنین ضروری است.
• اجتناب از مصرف الکل و سیگار: این عوامل می‌توانند به رشد غیرطبیعی جنین منجر شوند.

کنترل عوامل محیطی و ژنتیکی

• بررسی سوابق خانوادگی: در صورت وجود سابقه پاچنبری در خانواده، مشاوره ژنتیک قبل از بارداری توصیه می‌شود.
• جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی مضر: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم می‌تواند رشد جنین را تحت تأثیر قرار دهد.

مراقبت‌های پیش از تولد

• انجام سونوگرافی‌های دوره‌ای: سونوگرافی می‌تواند مشکلات احتمالی پاها و سایر ناهنجاری‌های جنین را به موقع شناسایی کند.
• کنترل وضعیت سلامت مادر: مدیریت بیماری‌هایی مانند دیابت یا فشار خون بالا می‌تواند خطر ناهنجاری‌های مادرزادی را کاهش دهد.

اطلاع‌رسانی به والدین

• آگاهی از علائم اولیه پاچنبری: تشخیص زودهنگام پس از تولد می‌تواند به درمان سریع و جلوگیری از عوارض بلندمدت کمک کند.
• مراجعه به متخصص ارتوپد اطفال: در صورت مشاهده هرگونه نشانه غیرطبیعی در پاهای کودک، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

درمان پاچنبری در کودکان

در قدیم کودکان درگیر کلاب فوت اکثرا تحت عمل‌های جراحی متعدد قرار می‌گرفتند و متاسفانه دچار مشکلات متعددی منجمله کاهش رشد و خشکی پا می‌شدند. در خصوص درمان عارضه پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان لازم است که بدانیم که اگرچه این بیماری نیازی به جراحی ندارد اما به خودی خود بهتر نمی شود و نیاز به پیگیری و درمان جهت بهبودی دارد. امروزه به لطف تکنيک های پیشرفته گچ گیری بدون جراحی این عارضه درمان پذیر است. برای درمان این عارضه به بهترین دکتر درمان کلاب فوت مراجعه نمایید.

بیشتر بخوانید: شکستگی لگن در کودکان

والدین مطلع باشند مگر در موارد خاص فرزندان مبتلا به این بیماری را به تیغ جراحی نسپارند به شرط آنکه فرد درمانگر در تکنيک گچ گیری مهارت کافی داشته باشد. برای درمان این بیماری پزشکان از مجموعه‌ای از گچ‌ها، حرکات و کشش‌های ملایم پا و یک بریس برای حرکت آهسته پا به موقعیت مناسب استفاده می‌کنند. لذا پس از مدتی با پیگیری و انجام این تکنیک های درمانی، به مرور پای کودک اصلاح شده و این موضوع در نحوه قرار گرفتن پاهای کودک مشخص خواهد شد. همچنین لازم است تا بدانیم که این روش درمانی، روش پونستی نامیده می شود.

نوزاد مبتلا به پاچنبری توسط یک جراح ارتوپد و یا پزشکی که در خصوص درمان استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و مفاصل تخصص لازم دارد درمان می‌شود.

سوالات متداول پاچنبری در کودکان

بی شک والدینی که کودکانشان دچار عارضه پاچنبری هستند به خاطر نگرانی جهت وضعیت پاهای کودک خود و درمان این مشکل سوالات بسیاری در ذهنشان نقش می بندد که از متداول ترین آن ها می توان به موارد ذیل اشاره داشت:

نتیجه گیری

اگرچه یکی از بیماری هایی که در بدو تولد ممکن است نوزاد را درگیر خود کند عارضه پاچنبری یا کلاب فوت در کودکان است اما خوشبختانه این عارضه به کمک روش های معالجه بصورت تخصصی که توسط پزشک اطفال تجویز می کند کاملا قابل درمان است. بیمار در مشکل مذکور نیازمند جراحی و ایجاد اسکار و بیهوشی نیست اما قطعا به طول درمان و پیگیری منظم پروسه اصلاح و بهبود نیازمند است. باید توجه نمود که  اگرچه گاه در برخی از موارد رفع دائمی پاچنبری می تواند چندین سال طول بکشد، اما اگر پا چنبری یا کلاب فوت در کودکان اصلاح نشود می تواند مشکلات جسمی و روحی و در نتیجه آسیب های جدی تری ایجاد کند.