زانو درد در کودکان اگرچه تعجب آور است اما یک عارضه شایع است و معمولا جای نگرانی ندارد. زانو درد کودکان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها طبیعی بوده و برای اغلب افراد اتفاق می‌افتد. اما در صورتی که درد کودک بیش از حد شدید شود یا اینکه بیش از یک هفته ادامه پیدا کند ممکن است علامتی از عارضه‌ای خاص بوده یا اینکه زانوها در معرض آسیب باشند. در ادامه با علائم، دلایل و درمان زانو درد کودکان بیشتر آشنا می‌شویم.
زانو درد در کودکان
مفصل زانو یکی از مهمترین مفاصل بدن است که در جابجایی، وضعیت و حتی ثبات بدن نقش دارد. زانو چه در کودکان و چه در بزرگسالان حتی در خواب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و پرکار است. به همین دلیل زانو درد در کودکان نیز شایع است. کودکان جنب و جوش و تحرک بالایی دارند و همواره ممکن است در معرض آسیب مفصل زانو قرار بگیرند. جدای از مراقبت و آموزش درست، مراجعه سریع به پزشک بعد از درد نگران کننده بسیار مهم است. زمانی که درد با علائم دیگری همراه است یا اینکه بیش از یک هفته طول کشیده، حتما باید توسط پزشک بررسی شود. در مواردی نیز ممکن است درد زانو طبیعی بوده و پس از مدتی خود به خود برطرف شود.
بیشتر بخوانید: انحراف شست پا در کودکان
علت زانو درد در کودکان
همانطور که گفتیم زانو درد در کودکان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که در هر فرد متفاوت است. در ادامه مهمترین دلایل زانو درد کودکان را بررسی می‌کنیم.
آسیب به زانو
گاهی ممکن است به دلیل ضربه، فشار یا حوادث، درد زانو در کودکان ایجاد شود. از آنجایی که کودکان فعالیت جسمانی زیادی دارند عمدتا استخوان، مفصل، رباط و تاندون‌ها تحت فشار بالاتری نسبت به ظرفیت خود قرار می‌گیرند. در این موارد استفاده از کیسه آب یخ و بی حرکت کردن زانو می‌تواند به برطرف شدن درد کمک کند.
عفونت باکتریایی
در برخی موارد عفونت در ناحیه زانو باعث ایجاد درد نگران کننده می‌شود. معمولا عفونت باکتریایی زانو باعث تورم و درد شدید می‌شود و از راه رفتن جلوگیری می‌کند. استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به برطرف شدن این عارضه کمک می‌کند.
آرتریت جوانان
آرتریت جوانان یک بیماری خود ایمنی است که بیشتر کودکان 2 تا 16 ساله را درگیر می‌کند. این بیماری باعث التهاب و خشک شدن مفصل، کاهش بافت غضروف و در نتیجه درد زانو می شود. معمولا درد ناشی از این بیماری در صبح و بعد از بیدار شدن بیشتر است. علت این بیماری نامشخص است و حتما باید تحت نظر پزشک کنترل شود.
بیماری ازگود اشلاتر
بیماری اُزگود اشلاتر یک علت رایج زانو درد در کودکان است که علامت اصلی آن یک ضایعه کوچک زیر زانو و جلو ساق است. این بیماری در سنین بین 9 تا 15 سالگی یعنی سن بلوغ بروز پیدا می‌کند. معمولا درد زانو بعد از ورزش و فعالیت بیشتر می‌شود و ممکن است هر دو زانو را درگیر کند. معمولا با توقف رشد کودک، درد نیز برطرف شده و عملا بیماری درمان می‌شود.
سندروم زانوی پرشکاران
زانوی پرشکاران یک اختلال دیگر مربوط به زانو است که بر تاندون متصل به زانو تاثیر می‌گذارد. این تاندون به دلیل پریدن یا نشست و برخاست زیاد آسیب دیده و درد ایجاد می‌کند. درد زیر زانو در این افراد و خصوصا کودکان شایع است و معمولا با کاهش فعالیت و استراحت بهبود می‌یابد.
بیشتر بخوانید: تشخیص صافی کف پا در کودکان
علائم زانو درد در کودکان
زانو درد در کودکان یک علامت شایع است که ممکن است نشانگر یک بیماری یا عارضه باشد. اغلب کودکان در دوره جهش رشدی یا بلوغ خود به صورت مقطعی احساس درد در زانو یا ساق پا را تجربه می‌کنند. معمولا علائم درد زانو پس از فعالیت‌های ورزشی، بازی یا پریدن تشدید می‌شود. برخی از علائم زانو درد در کودکان که که باید مراقب آنها باشید شامل:
- تورم و التهاب در پی درد زانو
- احساس خستگی و ضعف مداوم همراه با درد
- لنگیدن حین فعالیت یا استفاده از یک پا برای بالا رفتن از پله
- بثورات پوستی غیر معمول در اطراف زانو
- تب بالا
- گرم و قرمز شدن زانو
- کودک قادر به حرکت عادی یا تحمل وزن خود نباشد
- قفل شدن مکرر زانو
زمان مراجعه به پزشک
زانو درد در کودکان ممکن است طبیعی و به دلیل آثاری از آسیب جزئی ناشی از بازی کودک باشد. معمولا این علامت جای نگرانی ندارد و پس از مدتی برطرف می‌شود. اما در صورتی که کودک علائم زیر را داشت، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
- در صورتی که درد بیشتر از 2 هفته طول بکشد.
- بروز آسیب‌های شدیدتر در زانو
- تب یا سایر علائم سیستماتیک در کودک
- در صورتی که درد باعث لنگیدن کودک شود.
- درد زانو روی فعالیت‌های روزمره کودک اثر گذاشته باشد.
- شدت درد افزایش یافته و در حالت ثابت نیز وجود داشته باشد.
تشخیص زانو درد در کودکان
تشخیص علت زانو درد در کودکان باید توسط افراد حرفه‌ای و متخصص انجام شود و صرفا آن را درد رشدی تلقی کرد. کودکانی که فعالیت زیادی دارند و بیشتر در معرض آسیب‌ها قرار دارند حتما باید تحت پایش قرار بگیرند. تشخیص علت زانو درد با استفاده عکسبرداری، بررسی علائم جانبی، رادیوگرافی و ارزیابی حرکتی صورت می‌گیرد. معمولا خود والدین می‌توانند با اظهارات کودک در مورد نوع، شدت و محل درد اطلاعات کافی کسب کنند. در صورتی که علائم نگران کننده مذکور وجود داشت، به منظور تشخیص دقیق حتما باید به بهترین فوق تخصص ارتوپدی اطفال مراجعه کنید.
درمان زانو درد در کودکان
در صورتی که زانو درد در کودکان به درمان احتیاج داشته باشد، باید علت اولیه درد را برطرف کنید. در صورتی که بیماری خاصی برای کودک تشخیص داده شود، از جراحی یا داروهای اختصاصی استفاده می‌شود. اما در صورتی که به درمان خانگی بتوان درد را برطرف کرد، روش‌های زیر کارساز خواهد بود:
- استراحت دادن به زانو و اجتناب از بالا یا پایین رفتن از پله
- استفاده از کمپرس یخ به منظور کاهش تور و التهاب زانو
- استفاده از کمپرس گرم بعد از کمپرس سرد و برطرف شدن تورم
- بستن زانو با یک باند محکم و ثابت کردن مفصل
- استفاده از داروهای ضد التهابی و مسکن با تجویز پزشک
- فیزیوتراپی به منظور افزایش قدرت، استقامت و سرعت حرکت زانو
بهتر است به منظور درمان زانو درد در کودکان با پزشک مشورت کنید و از روش‌های توصیه شده بهره ببرید.
سوالات متداول
بخش زیادی از مفصل از مایع مفصلی تشکیل شده که با کاهش آب بدن، کم می‌شود. بنابراین کم آبی بدن نیز می‌تواند باعث درد زانو شود.
چاقی با افزایش فشار روی مفصل زانو ممکن است باعث درد یا حتی بدشکلی زانو شود. همچنین لاغری شدید ممکن است به آتروفی اسکلتی، پوکی استخوان و … منجر شود که در زانو درد موثر است.
به منظور برطرف شدن کامل درد بهتر است مفصل زانو در استراحت کامل باشد و تا چند روز بعد از برطرف شدن درد، به استراحت ادامه دهد.
نتیجه گیری
اگرچه در اغلب موارد زانو درد در کودکان طبیعی است اما این درد ممکن است علامتی از یک بیماری جدی باشد که بر رشد کودک تاثیر قابل توجهی داشته و نتایج غیر قابل جبرانی داشته باشد. به همین دلیل بهتر است هر گونه درد شدید زانو سریعا به پزشک اطلاع داده و از روش‌های تشخیصی لازم استفاده کنید. دریافت نوبت دکتر رامین حاج زرگر باشی به عنوان بهترین متخصص ارتوپد در تهران، می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.