فیبرومیالژیا چیست و به چه دلیل ایجاد می شود؟

فیبرومیالژیا نوعی سندروم اسکلتی عضلانی است که با درد شدید در سطح گسترده از بدن همراه بوده و در دسته بیماری های روماتیسمی قرار می‌گیرد. این اختلال عوارض بسیار زیادی را برای اشخاص به همراه دارد و با علائم گوناگونی در افراد نمایان می‌شود. در این مقاله به بررسی کامل این بیماری و علل بروز و علائم آن پرداختیم.

فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن و دردناک است که بر اثر تغییرات در سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌شود. این بیماری عمدتاً با درد و حساسیت در نقاط خاصی از بدن همراه است. اصطلاح “فیبرومیالژیا” از دو کلمه یونانی “فیبرو” به معنی بافت چربی و “میالژیا” به معنی درد عضلانی تشکیل شده است و به عنوان بیماری روماتیسمی بافت همبند نیز میان برخی از پزشکان یاد می‌شود.

بیشتر بخوانید: درد پاشنه در کودکان

علائم فیبرومیالژیا

علائم فیبرومیالژیا  به طور گسترده ‌ای متنوع بوده و در افراد مختلف به طور متفاوتی بروز می‌کند. برخی علائم شایع این بیماری را بشناسید.

• درد عمومی: درد و خستگی در سراسر بدن به مدت حداقل سه ماه یا بیشتر. گاهی این درد شدید و مزاحم بوده و به طور عمده در نقاط خاصی از بدن مانند شانه‌ ها، گردن، کمر، بازوها و پاها رخ می‌دهد.
• نقاط حساسیت: وجود نقاط حساسیت در بدن که با وارد کردن فشار روی آن ها درد و تحریک شدید تر می‌شود.
• خستگی و کاهش تحمل فعالیت: خستگی مزمن و عدم توانایی در تحمل فعالیت ‌های روزمره معمولاً همراه با فیبرومیالژیا است. انجام حتی فعالیت ‌های روزمره ساده هم خسته کننده و دشوار خواهد بود.
• مشکلات خواب: مشکلات خواب مانند نامنظم، بیدار شدن با درد و خستگی، بیدار شدن در طول شب بارها و عدم توانایی در بهبودی بعد از خواب. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است الگوی خواب غیر طبیعی مواجه شوند.
• اختلالات روانشناختی: برخی از افراد با فیبرومیالژیا ممکن است افزایش اضطراب، افسردگی، مشکلات تمرکز و حافظه، ناراحتی روانی و تغییرات خلقی را تجربه کنند.
• مشکلات گوارشی: برخی از افراد مشکلات گوارشی مانند درد شکم، تغییر در عادات دفع، سوء هاضمه و مشکلات مربوط به مجرای هضمی رنج به وجود می‌آید.
• سایر علائم: علائم دیگر می‌توانند شامل سردرد، تورم و تحلیل عضلانی، افزایش یا کاهش وزن، افزایش تعریق، تاری دید و اختلالات تماس حسی باشند.

مهم است بدانید که هر فرد ممکن است تجربه علائم ‌ متفاوتی از فیبرومیالژیا داشته باشد و نیاز به تشخیص توسط بهترین متخصص ارتوپد دارد. در صورتی که شما یا کسی در خانواده‌تان احتمال می‌دهید مبتلا به فیبرومیالژیا باشید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب را دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: فلج ارب

علل فیبرومیالژیا

دقیقاً علت اینکه چرا برخی افراد فیبرومیالژیا را تجربه می‌کنند، مشخص نیست. با این حال، برخی عوامل ممکن است در توسعه این بیماری نقش داشته باشند. در زیر عواملی که به عنوان علل محتمل فیبرومیالژیا شناخته شده‌اند را بررسی می‌کنیم:

• اختلالات عصبی: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دارای اختلالات در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) می‌باشند. این اختلالات می‌توانند بر تنظیم درد و پاسخ به تحریکات دردناک تأثیر بگذارند.
• عوامل ژنتیکی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که در برخی از خانواده‌ها فیبرومیالژیا به صورت ژنتیکی انتقال می‌یابد. اگر فردی در خانواده شما با این بیماری مبتلا است، احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا برای شما نیز افزایش می‌یابد.
• عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی به توسعه فیبرومیالژیا مرتبط است. مانند استرس مزمن، آسیب جسمی یا روانی قبلی، عفونت‌های مزمن، تغییرات هورمونی
• نارسایی سیستم عصبی مرکزی در تنظیم درد: برخی افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است دارای نقص در تنظیم درد توسط سیستم عصبی مرکزی باشند. این ممکن است باعث افزایش حساسیت به درد و افزایش روند التهابی در بدن شود.
• عوامل هورمونی: برخی از پژوهش‌ ها نشان داده‌اند که تغییرات در سطوح هورمون ‌ها مانند سروتونین، آندروژن و استروژن در بدن در توسعه فیبرومیالژیا نقش دارد.

مهم است بدانید که هنوز دقیقاً چرا فیبرومیالژیا رخ می‌دهد مشخص نشده است و عوامل بیشتری ممکن است در توسعه آن نقش داشته باشند.

تشخیص فیبرومیالژیا

تشخیص فیبرومیالژیا عموماً از طریق تاریخچه بالینی بیمار و ارزیابی فیزیکی انجام می‌شود اما تشخیص نهایی نیازمند بررسی توسط یک پزشک متخصص ارتوپد است. برخی از روش های تشخیص این بیماری دردناک عبارتند از:

1. تاریخچه بالینی: پزشک شما ابتدا در مورد علائم و نشانه‌ هایی که تجربه می‌کنید، جزئیات درد شما، محل و شدت آن، مدت زمان وقوع درد و علائم همراه دیگر سوال خواهد کرد. همچنین باید در مورد سابقه خانوادگی خود نیز اطلاعات صحیح در اختیار پزشک قرار دهید.

2. ارزیابی فیزیکی: پزشک ممکن است از روش‌ های مختلفی برای ارزیابی فیزیکی شما استفاده کند. این شامل بررسی نقاط حساسیت، اندازه‌گیری دامنه حرکت مفاصل، بررسی دیگر نشانه‌ های فیزیکی مانند وجود تورم یا التهاب در مفاصل است.

3. معیارهای تشدید درد: برای تشخیص فیبرومیالژیا، پزشک از معیارهای تشدید درد استفاده می‌کند. یک معیار متداول در این زمینه شامل ارزیابی شدت درد در 18 نقطه حساس در بدن است. اگر شما در 11 نقطه یا بیشتر از این نقاط دردی شدید تجربه کنید، ممکن است تشخیص فیبرومیالژیا برای شما داده شود.

4. اصول تشخیصی دیگر: برخی از پزشکان از آزمایش‌های تشخیصی دیگر نیز استفاده کنند تا به تشخیص فیبرومیالژیا برسند. این شامل آزمایش‌ های خون و آزمایش‌ های تصویربرداری مانند ایکوگرافی و اسکن MRI است. با این حال، این آزمایش‌ها عموماً برای اطمینان از عدم وجود دیگر عوامل بیماری ‌زا یا بررسی علائم همزمان دیگر استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: صافی کف پا در کودکان

درمان فیبرومیالژیا

درمان فیبرومیالژیا معمولاً به صورت چندگانه و شخصی‌سازی شده است، زیرا هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. هدف اصلی درمان فیبرومیالژیا کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی است.

تغییرات در سبک زندگی:

تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم فیبرومیالژیا کمک کند. این شامل انجام فعالیت ‌های ورزشی منظم و ملایمی مانند یوگا، تمرینات استقامتی و تکنیک ‌های تنفسی است. همچنین، استراحت کافی، مدیریت استرس، بهبود کیفیت خواب و تغذیه سالم نیز مهم است.

داروها:

پزشک ممکن است داروهایی را برای کنترل علائم فیبرومیالژیا تجویز کند. این شامل آنتی‌الترون‌ها مانند دولوکستین، پرگابالین و آمیتریپتیلین، دیازپامو شل کننده های عضلانی مانند کاریزوپرودول است. هدف از داروها کاهش درد، بهبود خواب، کاهش التهاب و کنترل سایر علائم است.

درمان فیزیکی:

فیزیوتراپی و تکنیک ‌های درمانی فیزیکی مانند ماساژ، تمرینات تقویتی و روش‌ های دیگر می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد جسمانی کمک کند. این روش ‌ها می‌توانند به کاهش اسپاسم عضلانی، افزایش انعطاف ‌پذیری و بهبود جریان خون در مناطق مبتلا کمک کنند.

درمان تکمیلی:

برای برخی افراد از روش‌ های درمانی تکمیلی مانند طب سوزنی، تراپی مغناطیسی، روش ‌های ضد التهاب غیر دارویی استفاده شود. هدف اصلی درمان فیبرومیالژیا کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی است.

سوالات متداول فیبرومیالژیا

نتیجه گیری 

فیبرومیالژیا نوعی سندرم درد اسکلتی عضلانی است که نشانه آن به طور همزمان در بسیاری از اندام های بدن احساس می‌شود و درد در نقاط زیادی از بدن به طور همزمان شروع می‌شود. این درد به اندازه ای است که فرد را از انجام فعالیت های عادی روزمره خود باز می‌دارد و باید در صورت وجود این بیماری حتما در اسرع وقت به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه شود.