ساییدگی زانو؛ از نشانه‌ها تا درمان‌های موثر و قطعی

ساییدگی زانو که با عنوان آرتروز زانو نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن غضروفی که میان مفصل‌های زانو وجود دارد تخریب شده و به مرور زمان از بین می‌رود. آسیب دیدن غضروف میان مفصل‌ها سبب می‌شود که استخوان‌های مفاصل در زمان حرکت کردن به هم برخورد کرده، ساییده شوند و سبب تغییر شکل استخوان‌های زانوی فرد بیمار شود. این وضعیت باعث سفتی، تورم، درد و دامنه حرکتی محدود در فرد می‌شود که می‌تواند  آزاردهنده باشد. ممکن است این ساییدگی ناشی از عوامل مختلفی مثل افزایش وزن، آسیب‌های فیزیکی و افزایش سن باشد.

علائم ساییدگی زانو چیست؟

علائم سائیدگی زانو شامل مواردی است که در زیر قید شده است:

• درد شدید: درد به عنوان یکی از اولین نشانه‌های ساییدگی زانو شناخته می‌شود. این درد در زمان راه رفتن و ایستادن تشدید می‌شود؛ به گونه‌ای که راه رفتن را برای فرد سخت می‌کند.
• گرفتگی شدید: گرفتگی شدید و همچنین قفل شدن مفاصل به عنوان یکی دیگر از نشانه‌های ساییدگی زانو شناخته شده است.
• سفتی زانو: سفتی مفصل زانو در هنگام صبح و یا زمانی که نشسته‌اید، بدتر می‌شود؛ به گونه‌ای که صاف و یا خم شدن زانو به سختی صورت می‌گیرد.
• کریپتوس: صدای ترک خوردن، کلیک و همچنین جیر جیر کردن زانو زمانی که فرد شروع به حرکت می‌کند به گوش می‌رسد.
• ضعف در زانو: ضعف در زانو به صورت یکباره، به شکل خالی شدن ناگهانی خود را نشان می‌دهد و سبب می‌شود که فرد نتواند به درستی حرکت کند.

بیشتر بخوانید: درمان صافی کف پا در کودکان

درمان غیرجراحی ساییدگی زانو

انواع روش های غیرجراحی ساییدگی زانو عبارتند از:

استراحت:

استراحت در وهله اول یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر روی ساییدگی زانو است. بهتر این است که از انجام ورزش‌های پرتحرک مثل دویدن پرهیز کنید.‌

فیزیوتراپی:

یکی دیگر از بهترین راه‌ها برای درمان ساییدگی زانو، انجام تمرین‌های فیزیوتراپی است. این نکته نیز یادآوری شود که تمرین‌های فیزیوتراپی باید حتما توسط پزشک متخصص صورت بگیرد.

کاهش وزن:

اگر فرد بیمار دچار اضافه وزن است، حتما باید برنامه غذایی مناسبی را برای خود داشته باشد تا وزن خود را پایین آورده و فشار بر روی زانوها کمتر شود.

دارو درمانی:

داروهای استروئیدی نقش بسیار مهمی را در کاهش درد ساییدگی ایفا می‌کنند. همچنین این امکان وجود دارد که انواع ویتامین‌ها نیز توسط پزشک معالج به منظور تقویت استخوان‌ها تجویز شود.

روش جراحی:

جراحی برای ساییدگی زانو معمولا زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مثل فیزیوتراپی، دارو و تزریق موثر واقع نشده‌اند و بیمار همچنان با درد شدید، محدودیت حرکتی و اختلال در انجام فعالیت‌های روزمره مواجه است. در این شرایط، جراح ممکن است گزینه‌هایی مانند تعویض مفصل زانو (جراحی پروتز زانو) یا جراحی‌های ترمیمی مفصل را پیشنهاد دهد. این نوع جراحی‌ها به کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و افزایش کیفیت زندگی بیمار کمک زیادی می‌کنند. البته تصمیم به انجام جراحی باید با نظر متخصص ارتوپد و پس از بررسی دقیق شرایط بیمار انجام شود.

بیشتر بخوانید: آرتروز زانو در کودکان و نوجوانان 

بهترین قرص برای ساییدگی زانو

بدون شک اولین درمانی که در کلینیک دکتر سید رامین حاج زرگرباشی برای شما در نظر گرفته می‌شود، تجویز دارو است. این داروها درد و همچنین التهاب ناشی از ساییدگی زانو را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. این نکته نیز یادآوری شود که در این میان، بهترین دارو برای ساییدگی زانو داروهای ضد التهابی مثل ناپروکسن و ایبوپروفن هستند که در اغلب بیماران اثربخشی بالایی دارند. این داروها می‌توانند با سرعت بالا التهاب مفاصل را کاهش دهند که این امر سبب می‌شود درد زانو تا حد بسیار زیادی تسکین پیدا کند.

همچنین مکمل‌هایی مثل کندرویتین و گلوکزامین نیز می‌توانند به بهبود وضعیت مفاصل و غضروف‌ها کمک بسزایی کنند. البته فراموش نکنید که باید قبل از مصرف هر نوع دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید. توصیه ما به شما برای درمان این بیماری آزاردهنده، ویزیت شدن توسط دکتر سید رامین حاج زرگرباشی است تا درمان به درستی صورت گرفته و بهترین نتیجه برای شما حاصل گردد.

با استفاده از وسیله‌های کمکی مثل کفی‌ها و زانوبندهای مخصوص نیز می‌توان فشار وارد بر مفاصل زانو را کم کرده و از زانوها در مقابل آسیب بیشتر محافظت کرد. این وسیله‌ها در زمان راه رفتن یا انجام فعالیت‌های فیزیکی، کمک می‌کنند تا مفصل زانو ثابت نگه داشته شود.

بیشتر بخوانید: بورسیت زانو

ورزش برای ساییدگی زانو

 انجام ورزش، آن هم به صورت منظم، یکی از بهترین راه‌های درمان و پیشگیری از تشدید ساییدگی زانو به شمار می‌رود. انجام ورزش منظم علاوه بر افزایش تحرک مفصل‌ها، کیفیت کلی زندگی افراد را نیز تغییر می‌دهد. به صورت کلی ورزش می‌تواند مزایای بسیار زیادی را برای ساییدگی زانو داشته باشد که در زیر به آن اشاره شده است:

• التهاب و درد زانو را کاهش می‌دهد.
• سبب تقویت مفصل زانو می‌شود.
• دامنه حرکت مفصل زانو را افزایش می‌دهد.

همچنین بنا به تشخیص پزشک متخصص افراد می‌توانند انواع ورزش‌های نرم را انجام دهند؛ مثل:

• پیاده‌روی: پیاده‌روی یکی از اصولی‌ترین ورزش‌ها برای درمان ساییدگی زانو است. پیاده‌روی باعث اعمال فشار شدید بر روی مفصل زانو نمی‌شود. البته این نکته یادآوری شود که حتما قبل از انجام پیاده‌روی باید از پزشک متخصص در این حوزه مشورت بگیرید.
• ورزش در آب: شنا و همچنین پیاده‌روی کمک می‌کند تا مفصل‌های زانو محکم شوند و همچنین دامنه حرکت فرد افزایش یابد.
• یوگا: تمرین‌های یوگا نیز سبب افزایش انعطاف‌پذیری شده و تاثیر زیادی بر بهبود ساییدگی زانو دارد.

 ترکیبات بسیار زیادی وجود دارد که در درمان ساییدگی زانو با طب سنتی تاثیرگذار است و شامل موارد زیر می‌شود:

• چای سبز: این نوع چای یک آنتی اکسیدان طبیعی بوده که دارای خواص ضد التهابی است. به منظور کاهش التهاب و درد در زانوها می‌توان روزی یک فنجان از این نوع چای را مصرف کرد.
• زنجبیل: یکی دیگر از ترکیباتی که می‌توان با آن ساییدگی زانو را درمان کرد، زنجبیل است. پیشنهاد می‌شود که دمنوش زنجبیل را به همراه اندکی عسل میل نمایید.
• روغن اکالیپتوس: این نوع روغن دارای خواص ضد التهابی و ضد درد است. برای تسکین درد زانو می‌توان چند قطره از این روغن را بر روی محل درد ریخته و به مدت چند دقیقه ماساژ دهید.

برای درمان ساییدگی زانو چه چیزهایی مصرف کنیم؟

بهتر است برای درمان ساییدگی زانو غذاهایی را مورد استفاده قرار دهید که سرشار از کلسیم هستند. مواد غذایی نظیر ماست، بادام، پنیر، لوبیا سفید، سالامون، کلم و شلغم از جمله مواد غذایی بوده که سرشار از کلسیم هستند. همچنین رژیم غذایی شما باید غنی از انواع ویتامین‌های D،C و اسیدهای چرب امگا ۳ باشد. لوبیا سبز، روغن زیتون، زرده تخم مرغ، پرتقال، قارچ و کیوی از مواد غذایی به شمار می‌روند که سرشار از ویتامین هستند.

سوالات متداول

آیا جراحی ساییدگی زانو خطرناک است؟

خیر، این نوع جراحی در صورتی که توسط جراحان ماهری نظیر دکتر سید رامین حاج زرگرباشی صورت بگیرد، ایمن و بدون خطر است.

تا چه مدت بعد از عمل جراحی باید به استراحت پرداخت؟

فردی که تحت عمل جراحی قرار گرفته است، حدودا ۲ تا ۳ هفته بعد از عمل نیاز به استراحت داشته و همچنین برای راه رفتن نیاز به وسیله‌های کمکی نظیر عصا یا واکر دارد.

آیا بعد از عمل فرد می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی بپردازد؟

بله، بعد از گذشت چند ماه و انجام فیزیوتراپی، فرد می‌تواند به ورزش‌های سبک بپردازد.

نتیجه گیری

ساییدگی زانو یک وضعیت بسیار ناراحت کننده به همراه تورم و درد شدید است که زندگی فرد را مختل می‌کند. ساییدگی بیشتر در اثر افزایش وزن، افزایش سن، آسیب‌های فیزیکی و انجام فعالیت‌های بدنی سنگین صورت می‌گیرد. انجام فعالیت‌های ورزشی منظم، استفاده از داروهای گیاهی، استراحت، استفاده از مسکن‌هایی مثل ایپروفن و غیره می‌تواند درد و تورم زانوها را تا حدود زیادی کاهش دهد.