بیماری اسلیپ یا اختلالات اپی فیز سر استخوان ران اختلالی است که صفحه رشد کودک دچار مشکل می‌شود و سر استخوان ران نسبت به سایر نواحی استخوان ها حرکت می‌کنند. اگر دچار این مشکل هستید، تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید که بتوانید این مشکل را در کودک و نوجوان خود بهبود بخشید.
بیماری اسلیپ چیست؟
لغزش اپی فیز سر استخوان ران (SCFE)، که به اختصار به آن اسلیپ نیز گفته می‌شود، یک اختلال در رشد استخوان است که عمدتاً در نوجوانان و کودکان در حال رشد رخ می‌دهد. در این حالت، سر استخوان ران یا فمور از محل اتصال به اپی فیز به سمت پایین و به خارج لغزش می‌کند. این وضعیت به دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، چاقی، یا ناهنجاری های استخوانی ایجاد می‌شود. اگر درمان به موقع انجام نشود، منجر به عوارض جدی مانند آرتروز زودرس یا مشکلات حرکتی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: درد مفصل لگن در کودکان
علائم لغزش اپی فیز سر استخوان ران
- درد در ناحیه کشاله ران: درد به صورت مداوم یا متناوب است و به قسمت داخلی یا زانو نیز انتشار می‌یابد.
- لنگ زدن: بیماران معمولاً دچار لنگ زدن می‌شوند و نمی‌توانند به راحتی راه بروند.
- محدودیت حرکتی: کاهش دامنه حرکتی در مفصل ران، به خصوص در حرکات چرخشی و خم شدن، از علائم شایع است.
- احساس سفتی: احساس سفتی یا ناپایداری در ناحیه ران وجود دارد.
- تغییر در وضعیت پای آسیب دیده: در برخی افراد پا به سمت خارج می‌چرخد یا در وضعیت خاصی قرار می‌گیرد.
- تورم و حساسیت: در برخی موارد، ناحیه ران متورم و حساس به لمس می‌شود.
بیماری اسلیپ چه عللی دارد؟
بیماری لغزش اپی فیز سر استخوان ران به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که شامل موارد زیر است:
- نوسانات هورمونی در دوران بلوغ بر رشد استخوان ها تأثیر می‌گذارد و باعث ضعف در ناحیه اپی فیز می‌شود.
- اضافه وزن و چاقی در نوجوانان فشار بیشتری به مفصل ران وارد می‌کند و احتمال لغزش را افزایش می‌دهد.
- وجود سابقه خانوادگی SCFE خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
- برخی ناهنجاری های ساختاری در استخوان ها خطر بروز SCFE را افزایش می‌دهند.
- فعالیت های ورزشی شدید و ضربه خوردن به مفصل ران به وقوع این اختلال کمک می‌کند.
- برخی بیماری ها یا اختلالات متابولیک بر رشد و استحکام استخوان ها تأثیر می‌گذارند و خطر SCFE را افزایش می‌دهند.
بیشتر بخوانید: زانوی ضربدری در کودکان
بیماری اسلیپ چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص لغزش اپی فیز سر استخوان ران معمولاً با ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه بالینی و تصویر برداری انجام می‌شود. پزشک ابتدا به بررسی علائم بالینی بیمار، از جمله درد در ناحیه کشاله ران و محدودیت حرکتی می‌پردازد. سپس آزمایش های تصویر برداری مانند اشعه ایکس انجام می‌شود تا وضعیت استخوان و مفصل ران بررسی شود. در این تصاویر، لغزش سر استخوان ران نسبت به گردن استخوان به وضوح قابل مشاهده است. در برخی موارد، MRI یا CT نیز برای ارزیابی بهتر و شناسایی هرگونه عارضه مرتبط با لغزش انجام می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کودک یا نوجوانی علائمی مانند درد مداوم در ناحیه کشاله ران یا زانوومحدودیت حرکتی در مفصل ران یا تغییر در وضعیت پاها را تجربه می‌کند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. چنانچه این مشکل برای کودک شما رخ داده است، می توانید با بهترین فوق تخصص ارتوپدی اطفال مشورت نمایید. همچنین، اگر درد شدید تر شود یا در فعالیت های روزمره اختلال ایجاد کند، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. به ویژه در دوران رشد، وجود سابقه خانوادگی لغزش اپی فیز سر استخوان ران نیز دلیلی برای مشاوره با جراح خواهد بود.
درمان لغزش اپی فیز سر استخوان ران
درمان لغزش اپی فیز سر استخوان ران به شدت وضعیت و مرحله بیماری بستگی دارد و معمولاً شامل گزینه های زیر است:
- نظارت و مدیریت غیر جراحی: در موارد خفیف، پزشک تصمیم می‌گیرد که بیمار را تحت نظر داشته باشد و از فعالیت های شدید پرهیز کند. در این موارد، درمان شامل فیزیوتراپی و استفاده از وسایل کمکی مانند عصا برای کاهش بار بر روی مفصل ران می‌باشد.
- جراحی: در اکثر موارد، درمان جراحی ضروری است. روش رایج شامل تثبیت سر استخوان ران است تا از لغزش بیشتر جلوگیری شود. این عمل معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و نیاز به بستری کوتاه مدت دارد.
- فیزیوتراپی: پس از جراحی، فیزیوتراپی برای بازگرداندن دامنه حرکتی، تقویت عضلات و بهبود عملکرد حرکتی اهمیت دارد.
سوالات متداول
پس از درمان، فرد می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی بازگردد؟
با پیگیری مناسب و فیزیوتراپی، بسیاری از بیماران به فعالیت های ورزشی خود بازمی‌گردند، اما زمان بازگشت به فعالیت بستگی به شدت آسیب و روند بهبودی دارد.
آیا SCFE خطرناک است؟
اگر به موقع درمان نشود، منجر به عوارض جدی مانند آرتروز زودرس و مشکلات حرکتی می‌شود.
SCFE فقط در یک سمت بدن رخ می‌دهد؟
در بسیاری از موارد، SCFE در یک سمت رخ می‌دهد، اما در برخی افراد در هر دو سمت نیز ایجاد می‌شود.
نتیجه گیری
لغزش اپی فیز سر استخوان ران یک اختلال جدی در دوران رشد است که نیاز به توجه و درمان به موقع دارد. آگاهی از علائم و عوامل خطر این بیماری به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر آن کمک می‌کند. با پیشرفت های پزشکی و درمانی، بیماران به گزینه های موثری برای بهبود و بازگشت به فعالیت های روزمره دسترسی دارند. همکاری نزدیک با پزشکان و تیم های درمانی، به ویژه در مراحل پس از درمان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این رویکرد جامع به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا با خیال راحت و با کیفیت زندگی بالاتری به فعالیت های خود ادامه دهند. بنابراین، توجه به سلامت استخوان ها و مفاصل در این دوران حساس تأثیر قابل توجهی بر آینده فرد خواهد داشت.